Powered By Blogger

Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΤΟΥ 1915

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ
ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

  Πηγαίο και άφθονο ήταν το κέφι κείνη τη χρονιά.
  Ο λόγος δεν είναι τα οικονομικά. Όπως πάντα στο Ρέθεμνος, έτσι και τότες ήτανε κρίση. Και το λάδι που ήτανε χρυσάφι, δεν είχε γίνει. Με στέρηση και με μιζέρια την περνούσε ο κοσμάκης. Τις ελλείψεις όμως και τις στερήσεις ευκάλυπτε το πλούσιο το χωρίς συγκεκριμένη αφορμή κέφι.
  Όλες τις Αποκριές, όλα τα βράδια ήτανε ζωηρή κίνηση στα σπίτια, στα μαγαζιά, στις ταβέρνες.
  Ο Νικηστρατος με το βιολί του και τις ωραίες του, τις παθητικές, τις όμορφες μαντινάδες του, ο Δαλεντζας με τη λύρα του ο Αγιουτης με το μπουζούκι του, και πολλοί άλλοι καλύτεροι και χειρότεροι οργανοπαίκτες και τραγουδιστές από τούτους, σκορπίζανε παντού τους σκοπούς τους και τη διάθεση για γλέντι.
  Και τα παιδιά, που είχε μεταδοθεί και σε αυτά η ψυχική διάθεση από τους μεγάλους, κάνανε διαβολεμένους θορύβους, φωνές, τραγούδια και παιχνίδια οπού περνούσανε ιδίως τις βραδινές ώρες.
  Ήτανε βέβαια το κέφι πηγαίο, μα ήτανε και οι άνθρωποι που το δημιουργούσανε.
  Φτωχοί βιοπαλαιστές, με πολλά παιδιά, με ολόκληρα τα προβλήματα της ζωής τους άλυτα, παραμερίζανε προσωρινά την ποδιά της εργασίας και τις δυσκολίες της ζωής και πρωτοστατούσανε στα γλέντια και τους έδιναν ομορφιά.
  Ποιος δεν θυμάται τον Μανώλη τον γαλατά τον πατέρα του γλύπτη Ιω. Κανακακη. Τον καλό και αστείο στην εμφάνιση του, που μόνο με τη θέα της γελάς.
  Είχε δέκα η δώδεκα παιδιά ανήλικα στο λαιμό του και μόνο τον κόπο και τον ημερονύκτιο μόχθο του διά να τα συντηρήσει στη ζωή. Και όμως αυτός ήταν εκείνες τις Αποκριές ο βασιλιάς του Καρναβαλιού στο Ρέθεμνος.
 Είχε και συνεργάτες εκλεκτούς. Οι δάσκαλοι Σταυρακακης, Ηλιακακης που παίζανε βιολί, ο Μανωλης (Χρυσανθος) Βιτζικουνακης μαντολίνο, Αρτεμης Μπεμπισακης, Μ. Ηλιακακης, Κ. Βαρουχας, Π.Σκαντακης, Ιω. Καμπουρακης, Ν. Γουναριδης καλοί τραγουδιστές. Είχαμε κάνει ένα άρτιο αποκριάτικο συγκρότημα με καλλιτεχνικά μέλη του τους εκλεκτούς πολίτες και πραγματικούς καλλιτέχνες επιπλοποιούς , Νικο και Βαγγελη Μουντριανακη, από τους οποίους ο πρώτος έπαιζε ωραία κιθάρα και τραγουδούσε περίφημα.
  Όλοι αυτοί με μακριές και φιλότιμες προσπάθειες και δοκιμές παρουσιάσαν πράγματα που δεν ξανάγιναν και ούτε νομίζω πως είναι βολετό να ξαναγίνουν στο Ρέθεμνος.
  Οι αδερφοί Μουντριανακιδες, σκάρωσαν επάνω σε ένα μακρύ κάρο, ένα τεράστιο μαντολίνο που είχε δώδεκα μέτρα μάκρος, τέσσερα πλάτος και δυο μέτρα βάθος. Έκαμαν το σκελετό με λεπτά ξύλα και τον επένδυσαν με πανί που είχε καφέ και άσπρες λουρίδες όπως είναι εκείνες του μαντολίνου.
 Μάσκες ήσαν τα κλειδιά και ο καβαλάρης αυτού του πρωτότυπου μαντολίνου οι χορδές του άσπρα σχοινιά και τριγύρω του ήταν λουλούδια.
  Ο Θρόνος του Καρνάβαλου ήταν στο κάρο στερεωμένος, αλλά φαινόταν να είναι στη βάση του μαντολίνου εκεί που στερεώνονται οι χορδές. Μέσα στο μαντολίνο θα έμπαιναν όλοι οι ανώτερο τραγουδιστές και οργανοπαίκτες και ο Βασιλιάς θα καθότανε στο Θρόνο του και θα κουνούσε τις χορδές του μαντολίνου με ένα ταραχτή που είχε στο μαγαζί και ανακάτευε το γάλα.
  Ετσια και έγινε την Κυριακή του 1915. Το κάρο με το μαντολίνο κατασκευάστηκε στη Σωχορα, γιατί εκεί μόνο το έβαζε ο χώρος και από εκεί ξεκίνησε.
  Έζεψαν ένα τεράστιο άλογο, φοράδα που είχαν αγορασμένη από τους Ρώσους ο μακαρίτης ο Γκαγκας. Και το άλογο οδηγούσε ένας Οθωμανός ο Αμπτουλλας, που το είχε και το δούλευε και τις άλλες μέρες κουβαλούσε πέτρες και λάδια και τον εγνώριζε.
  Όταν όλοι πήραν τις θέσεις τους, άρχισεν η θριαμβευτική παρέλαση του Καρναβαλιού.
  Ο Βασιλιάς ντυμένος με κόκκινα και χρυσά ρούχα και στέμμα, έδινε συνθήματα. 
 - Εμπρός παιδιά να φύγουμε
  όλοι μας για τα ξένα
  με το δικό μας Βασιλιά
  του Καρναβάλου Στέμμα.
- Εμπρός παιδιά, δουλειά παιδιά
  τη μέρα και τη νύχτα
  Ναχωμε χρυσή καρδία.
 -Τωρα καθένας ας χαρεί
  καιρό που δεν εχαρει
  Τώρα που είναι νιος και νεις
  τώρα ας χαρεί.
  Ακολούθησαν οι "ανθισμένη αμυγδαλιά" και άλλα ωραία τραγουδάκια της εποχής. Και οι μελωδικές φωνές και οι ήχοι των οργάνων σαν έβγαιναν από το τεράστιο μαντολίνο, αποτελούσαν ένα πραγματικό χαριτωμένο σύνολο ωδικής και μουσικής μαζί, που δεν ξανάδε το Ρέθεμνος.
  Το κάρο με τον Καρνάβαλο ξεκίνησεν από την Μαρμαροπορτα, πέρασε στ" Αμπουχουρι, Μεγάλη Πόρτα, Άμμος Πόρτα, πέρασε την οδό Αρκαδίου, μέχρι το φούρνο του Ροδινου που ήταν στον Πόρο του λιμανιού και γύρισε πίσω τον ίδιο δρόμο.
  Το σύνθημα του γυρισμού εδωκεν ο Βασιλιάς Καρνάβαλος με αφάνταστα γέλια φωνές και τραγούδια. Τα μπαλκόνια, τα παράθυρα, οι στέγες των σπιτιών ήσαν γεμάτες κόσμο που πετούσε λουλούδια και φασόλες στο μαντολίνο του Καρνάβαλου. 
  Και όλοι πείραζαν το Βασιλιά.
  Ο φίλος του ο γέρο Γαληνος ο ζωγράφος, αντίς άλλης υποδοχής του εφώναζε...
 "Φχιου Βασιλιά, φχιου Βασιλιά" και του έκανε μανίκια. Και ο Βασιλιάς του έδειχνε με Βασιλική αξιοπρέπεια, πως τονε γράφει σε μέρος του σώματος του που δεν μπορώ να σας πω.
  Ο Γιάννης ο Τερζης που ήταν εκεί που τώρα είναι το χρυσοχοείων Κουγιτου πέταξε του Βασιλιά δυο κρεμμύδες, από το μαγαζί του.
  Κι ο Βασιλιάς του είπε, απομεινομενος στο πλήθος...
 -Εδώ είναι ο Γιάννης  ο Τερζης με το μεγάλο φέσι
  κι ανε βολή κανιους ποσας
  να πα να τονε χ..σει.
  Όταν ο Βασιλιάς είδε ένα παπά να παρακολουθεί κι αυτός του είπε...
 -Όποιος δεν τον αγαπά
  τον αφεη τον παπά
  ναχει την τρομάρα του
  και τη λιγωμάρα του.
  Κι όταν όλο το πλήθος τον επευφημούσε, του χειρονομούσε και του φώναζε και αυτός, είχε και έλεγε ανεξάντλητα αστεία.
  Σαν Βασιλιάς υπόγραφε και κάπου κάπου Και είχε για πένα ένα τεράστιο καλάμι και για καλαμάρι τον πισινό της φοράδας. Εκεί βουτούσε και υπόγραφε.
  Κι αυτές τις χειρονομίες και τους αστείους μορφασμούς του Βασιλιά ο κόσμος δεχότανε με χάχανα, με φωνές και σφυρίγματα, πανδαιμόνιο ολόκληρο.
  Από τα μπαλκόνια που πετούσαν λουλούδια στο μαντολίνο και οπού άλλου ήθελαν οι έγκλειστοι σ" αυτό έριχναν κι αυτοί λουλούδια με μια λαβίδα της επινοήσεως του Μουντριανακη που τα πετούσε μακριά.
 Η περιοδεία του Καρναβαλιού με αδιάπτωτο και αυξανόμενο κέφι κατέληξε πάλι στη Σοχωρα...
  Και από εκεί οι Ρεθυμνιώτες έπιασαν τους δρόμους και τις πλατείες, τα μαγαζιά, τα σπίτια και συνέχιζαν το γλέντι τους και άλλοι πήγανε στο θέατρο "Ιδαίων Άνδρον" του Σπανδαγου, που ήταν δημόσιος χώρος.
  Όλη τη νύχτα βάσταξε το αξέχαστο εκείνο γλέντι σε όλη του την ένταση.
  Και την επομένη. Καθαρά Δευτέρα, ο κόσμος εφοδιάστηκε με σκόρδα, κρεμμύδια, ελιές, χαλβάδες, θαλασσινά, ταραμάδες και κρασί κι" άνοιξε με τις οικογένειες του και με τους φίλους του τη Σαρακοστή στο Τοπαλτι, πάνω στα χόρτα και στα χαμόκλαδα με χορούς, τραγούδια με καλή καρδιά και με σπάνιο κουράγιο για τη Σαρακοστή που τότε, τη νηστεύανε.
Μιχάλης Μ. Παπαδάκης
Ε. Δικηγόρος

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος

http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

RethemnosNews

Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου 2014

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ



  ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ
  ΑΜΒΟΥΡΓΟΝ 
  Τον πόλεμο που άρχισε ο Χίτλερ το 1939 κοντεύει τώρα να κερδίσει ο Αντεναουερ. Η νίκη του σημερινού καγκελαρίου θα οφείλεται σε μια εξυπνότερη διαχείριση του θέματος των συμμαχιών αντί να περιφρονεί το Βατικανό και να χτυπάει τους Αμερικάνους ο Πρωθυπουργός της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας έχει κατορθώσει να εξασφαλίσει την υποστήριξη των δυο αυτών μεγάλων δυνάμεων και με τη βοήθεια τους βαδίζει σταθερά προς την κατοχύρωση της Γερμανικής ηγεμονίας πάνω στην Ευρώπη.
  Οι διάφοροι σταθμοί της πορείας αυτής από την ερείπωση του 1945 ως την σημερινή γενική ακμή της Γερμανίας που επιτρέπει σε γερμανικές εφημερίδες να μιλάνε περί των "δήθεν νικητών" του τελευταίου πολέμου είναι αρκετά γνωστοί. Και όχι λιγότερο γνωστοί είναι οι παράγοντες που έφεραν την εξέλιξη αυτή. Ο Ρώσικος κίνδυνος η Αμερικανική ψύχωσης ότι μια ισχυρή Γερμανία είναι το μόνο αντίδοτο κατά του κινδύνου αυτού η εργατικότητα και η δύναμη του Γερμανικού λαού τα συμφέροντα των Αμερικάνων κεφαλαιούχων για επωφελείς επενδύσεις κεφαλαίων στη Γερμανία κλπ.
  Είναι αναμφισβήτητο ότι μέσα σε μια ομαλή δημοκρατική ειρήνη η Γερμανία αναγκαστικά θα έπαιρνε αργά η γρήγορα μια θέση προέχουσα μέσα στην ευρωπαϊκή κοινότητα των λαών, θέση ανάλογη προς τις οικονομικές και πνευματικές δυνάμεις της. Είχε όμως υπάρξει η ελπίδα ότι η Γερμανία στα διεθνή δικαιώματα της θα συνοδευόταν από κάποιαν ουσιαστική μεταβολή στο γερμανικό εθνικό φρόνημα έτσι ώστε η άνοδος αυτής της καινούριας Γερμανίας να μην αποτελέσει κίνδυνο για τη δημοκρατία και για τη δημοκρατική ατμόσφαιρα που υποτίθεται ότι χαρακτηρίζει το δυτικό κόσμο.
  Η ελπίδα αυτή έμεινε απραγματοποίητη και είναι πάντως χρήσιμο το γεγονός αυτό να μην λησμονούσε κατά την εκτίμηση της σύγχρονης πολιτικής καταστάσεως προ πάντων να μη το λησμονούν όσοι βιάζονται να προπαγανδίσουν η να πανηγυρίσουν την γερμανική αυτή πρωτοκαθεδρία.
 ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ 
 Έμμονη ιδέα των Αγγλοσαξόνων να πιστεύουν ότι μπορούν με διαλέξεις και μορφωτικές ταινίες να διδάξουν τους άλλους.
 Η δυτική Γερμανία πλημμύρισε μετά το τέλος του πολέμου από Αγγλοσάξονες "αναμορφωτές" φορτωμένους με πολλή καλή θέληση με πολλές στατιστικές και με αρκετή αφέλεια. Κανείς δεν φαίνεται να σκέφθηκε εκείνη την εποχή ότι η δημοκρατία δεν διδάσκεται σαν προπαίδεια πολλαπλασιασμού ότι ένας μεγάλος λαός ύστερα από την ηρωικότερη πολεμική προσπάθεια της ιστορίας δεν είναι ψυχολογικό να δεχθεί μαθήματα από τον νικητή ότι για ένα λαό με την πνευματική παράδοση του γερμανικού οι αμερικάνικες πολιτικές σοφίες αποτελούσαν μάλλον ευτράπελες ανοησίες.
 Το αποτέλεσμα φυσικά δεν ήταν το επιδιωκόμενο και συχνά ήταν ακριβώς το αντίθετο. Σήμερα η "δημοκρατική αναμόρφωση" έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία της πολιτικής σάτιρας των καμπαρέ και εκεί κηδεύεται κάθε βράδυ με τη συνοδεία πυκνών γέλιων. Αλλά τα γέλια αυτά έχουν τάχα ως μοναδικό στόχο την κωμική μορφή του αναμορφωτή η μήπως ως ένα κάποιο βαθμό περιγελούν γενικά αυτό το παράξενο το ακατανόητο εμπόρευμα που θέλησαν μεταπολεμικά να εισάγουν οι Σύμμαχοι στη Γερμανία με το όνομα "δημοκρατία". Για όποιον ζει σήμερα η διάχυτη γερμανική λαικη ψυχολογία δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το δεύτερο συμβαίνει έστω και μόνον υποσυνείδητη ψυχολογική αντίδραση στα κάθε λογής συστήματα των νικητών έστω και μόνον γιατί στην εποχή του εθνικοσοσιαλισμού τα πράγματα ήτανε φτηνότερα...
 ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
 Η "αναμόρφωση" υπήρξε μια σφαλερή μέθοδος. Ο μόνος τρόπος για να ακουστεί η δημοκρατική φωνή της Γερμανίας, λέει μια άλλη γνώμη, ήταν να δοθεί η ευκαιρία του λόγου στους φυσικούς φορείς των δημοκρατικών ιδανικών, στις πλατιές εργατικές μάζες στο γερμανικό προλεταριάτο.
 Η άποψη αυτή έχει αρκετή διάδοση σε δυτικούς σοσιαλιστικούς κύκλους στη Γαλλία π.χ την υποστηρίζει σταθερά ο Μαρσω Ηιβερ και στην Ελλάδα φαίνεται να αποτελεί προϋπόθεση των εκτενών αναπτύξεων που παρουσίασε ο Γρηγορογιαννης στον "Μαχητή".
 Η άποψη αυτή είναι όμορφη σαν κάθε μεταφυσική ονειροπόληση, κάπου πίσω από τις ασχολίες της καθημερινής πολιτικής θα πρέπει να βρίσκεται κρυμμένη καταδικασμένη σε αφάνεια και σιωπή η "αληθινή ψυχή" του καλού η ευγενική η λυτρωτική.
 Κρίμα μόνο που η άποψη αυτή δεν έχει και το προσόν να είναι αληθινή.
 Το βασικότερο γνώρισμα της σύγχρονης γερμανικής λαικης νοοτροπίας είναι μια γενικότατη πολιτική αδιαφορία που κορυφώνεται σε μια υποτίμηση της σημασίας των δημοκρατικών θεσμών για την κοινωνική πάλη. Αν σε αυτό προστεθούν και μερικά μόνιμα βαθύτατα ολοκληρωτικά γνωρίσματα της γερμανικής ψυχής, τότε γίνεται εξαιρετικά αμφίβολο αν μια ελεύθερη κραυγή της γερμανικής εργατικής τάξεως θα ήτανε κραυγή δημοκρατίας.
Ας μην κλείνουμε τα μάτια μας μπροστά στην πραγματικότητα, το 1933 η κραυγή αυτή αποθέωνε τον Χίτλερ. Και ο Χίτλερ τουλάχιστον ως την έκρηξη του παγκοσμίου πολέμου δεν διέψευσε τις ελπίδες της εργατικής τάξεως, ακόμα και σήμερα οι Γερμανοί εργάτες μνημονεύουν με νοσταλγία την κοινωνική πολιτική του Χίτλερ, τα πολυτελή ατμόπλοια που είχε θέσει στη διάθεση των εργατών για τις εκδρομές τους, τις εργατικές κατοικίες τις κοινωνικές ασφαλίσεις κλπ κλπ.
 Ποιος μας ασφαλίζει ότι σε μια ανάλογη κατεύθυνση δεν θα ζητούσε και σήμερα το γερμανικό προλεταριάτο τη λύση των προβλημάτων τους.
 Εξ" άλλου αυτή η αναδρομή στην απόκρυφη "λαικη ψυχή" αποτελεί και μεθοδολογικό σφάλμα για την εκτίμηση των σημερινών πολιτικών δεδομένων. Η εργατική τάξη έχει την πολιτική της έκφραση στο ισχυρότατο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και προς το παρόν ο λόγος της εργατικής τάξεως δεν μπορεί να είναι άλλος από το λόγο της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας.
 Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
 Υπάρχουν άνθρωποι με καθαρό βλέμμα και με δημοκρατική συνείδηση μέσα στο Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Ένας από αυτούς στέλεχος υψηλό στην κομματική ιεραρχία μου εξομολογήθηκε πριν από καιρό ενώ παρακολουθούσαμε μαζί μιαν επιβλητική παρέλαση των σοσιαλιστών του Αμβούργου, "Τόσες σημαίες, τόσα τύμπανα, τόση στοίχιση και ζύγιση! Θυμίζουν πρωσικό στρατιωτικό τάγμα και μακάρι να ήταν μόνο εξωτερική η ομοιότητα αυτή..."
 Ίσως οι γενικές αυτές παρομοιώσεις να είναι επικίνδυνες. Αλλά σε συμπέρασμα παραπλήσιο θα κατέληγε και μια προσεκτική ανάλυση της πολιτικής που ακολούθησε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα από το τέλος του πολέμου ως σήμερα.
 Η αναμφισβήτητη αριθμητική του δύναμη πραγματοποιήθηκε χάρη σε μια βαρύτατη και βαθύτατη θυσία της σοσιαλιστικής του ιδεολογίας. Το κύριο βάρος της αντιπολιτευτικής του προπαγάνδας στηρίχθηκε σε μια συστηματική εκμετάλλευση και κολακεία των τραυματισμένων αισθημάτων του γερμανικού λαού. Αδέσμευτη μάλιστα από τις ευθύνες της εξουσίας η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία οδήγησε τον κραυγαλέο εθνικισμό της ως τα πιο ακραία τα πιο ασύδοτα τα πιο αντισοσιαλιστικά όρια, παράδειγμα χαρακτηριστικό η στάση της στο θέμα της αποκαταστάσεως της γερμανικής εθνικής ενότητας, από τη μια μεριά μόνιμη προπαγανδιστική κραυγή η ανάγκη της ενοποιήσεως με κάθε τρόπο των δυο Γερμανίων και από την άλλη μια πεισματική αντικομουνιστική αδιαλλαξία που πραγματικά αποκλείει κάθε συμβιβαστική λύση και δεν αφήνει χώρο παρά για μια στρατιωτική απελευθέρωση των ανατολικών περιοχών. Και ταυτόχρονα πάλι φανατική άρνηση συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα. Ακόμα γενικότερα, καταπολέμηση των Ευρωπαϊκών ενωτικών προσπαθειών και ιδιαίτερα του Σχεδίου "Σουμαν" από το διόλου σοσιαλιστικό πρόχωμα της περιφρουρήσεως των δικαιωμάτων της εθνικής κυριαρχίας και του γερμανικού εθνικού γοήτρου.
 Σε ιδιωτικές προ πάντων συνομιλίες η ηγεσία της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας πρόθυμα χρησιμοποιεί το ακόλουθο δικαιολογητικό επιχείρημα "αυτά επιβάλλονται από τις ανάγκες της τακτικής για να μη χάσουμε την επαφή με τα αισθήματα των μαζών που δεν ενοχλούνται τόσο από μερικές αντιφάσεις αλλά όσο από την παραγνώριση των τωρινών τους ψυχώσεων. Πάρτε το παράδειγμα του επανεξοπλισμού, τον καταπολεμούμε γιατί θα αποτελέσει κίνδυνο για τη δημοκρατία και την ειρήνη, αυτή η επιχειρηματολογία δεν θα συγκινούσε τις μάζες, χρησιμοποιούμε λοιπόν άλλη και λέμε ότι τον καταπολεμούμε γιατί προσβάλει τη γερμανική εθνική ανεξαρτησία και ενότητα".
 Ο καθένας μπορεί να διακρίνει τους κινδύνους που κλείνει μέσα της αυτή η εκλεκτή τακτική. Ο Σουμαχερ την είχε καθιερώσει νομίζοντας ότι αποτελεί έναν αθώο "εμπειρισμό" και στηριζόμενος στο σφαλερό αξίωμα της "ανεύθυνης αντιπολιτεύσεως". Μια απεριόριστη πιστή στη δύναμη του προσωπικού του πείσματος τον έκανε να πιστεύει ότι όταν θα έπαιρνε την εξουσία θα μπορούσε εύκολα να δαμάσει τις εκρηκτικές δυνάμεις που ξυπνούσε η εθνικιστική του προπαγάνδα.
 "Αν και ο διάδοχος του θα έχει την ίδια αφέλεια δεν το ξέρουμε ακόμα"...
  Αλλά η τακτική αυτή της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας αποδεικνύει και κάτι πολύ σημαντικό για την εδώ σειρά των σκέψεων μας, αν πραγματικά (και κανείς λόγος αμφιβολίας δεν υπάρχει) αν πραγματικά η τακτική αυτή έχει επιβληθεί από μιαν ανάγκη προσαρμογής στα αισθήματα της μάζας τότε αποκτούμε έναν πολύ σπουδαίο δείκτη για να εκτιμήσουμε την πολιτική ποιότητα των βαθύτερων αισθημάτων της γερμανικής εργατικής τάξεως για να δούμε πόσο δημοκρατική, πόσο ειρηνική, πόσο ευρωπαϊκή, πόσο συνεπής θα ήταν μια υποθετική άμεση εκδήλωση της.
 ΟΙ ΝΑΖΙ ΔΙΚΑΖΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
 Και φυσικά πρέπει να τονιστεί ότι η εργατική τάξη, τα συνδικάτα και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα είναι τα σχετικός δημοκρατικότερα στοιχειά του δημοσίου βιου στη Γερμανία. Προ πάντων αν τα συγκρίνει κανείς με τους αναγεννώμενους μιλιταριστικούς κύκλους αλλά ακόμα και με το γενικό τόνο που δίνει η σημερινή κυβέρνηση Αντεναουερ. Ο τόνος αυτός συνήθως καλυπτόμενος κάτω από το διάφανο μανδύα (ράσο?) της Χριστιανοδημοκρατικής ορολογίας, εμφανίζεται κάθε τόσο στο προσκήνιο και θυμίζει και στους πιο εύπιστους ότι δεν έφτασε ακόμα η ώρα της εμπιστοσύνης προς το γερμανικό κράτος.
 Η τελευταία θεαματική εμφάνιση αυτού του ναζιστικού παρόντος της Γερμανίας ήταν η αυτοκτονία του Αουερμπαχ που στο εξωτερικό φαίνεται να πέρασε αρκετά απαρατήρητη. Ο Αουερμπαχ, Εβραίος, είχε διοριστεί ειδικός υπουργός του Βαυαρικού Κράτους, για την περίθαλψη και αποζημίωση των θυμάτων του Ναζισμού. Μόλις πέρασε η πρώτη εποχή της παντοδυναμίας του, του έγινε μήνυση για καταχρήσεις. Δικάζεται ύστερα από προφυλάκιση ενάμιση χρόνου και αποδεικνύεται η κατηγορία ως αβάσιμη. Το δικαστήριο κατορθώνει να ανακαλύψει μερικές αστείες λογιστικές παρατυπίες και για αυτές τον καταδικάζει σε δυο χρόνων φυλάκιση. Ύστερα ανακαλυφθει ότι ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου και οι τρεις Δικαστές ήταν μελή του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος από το 1933, άλλα η απόφαση φυσικά ήταν έγκυρη! Ο Αουερμπαχ βάδισε το μόνο δρόμο διαμαρτυρίας που έμενε ακόμα ανοιχτός, Αυτοκτόνησε!
  Στο σωτήριο έτος 1952 οι διωγμοί των ναζιστών εξακολουθούν πάντα να προκαλούν το θάνατο των Εβραίων.
 ΤΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΡΩΠΗ
  Η Γερμανία τείνει σήμερα να πάρει τη θέση του Μεγάλου Τοποτηρητή της Αμερικής στην Ευρώπη. Ψυχολογικό βάθρο της αμερικάνικης αυτής πολιτικής είναι ένας πρωτόγονος θαυμασμός προς τη δύναμη και την αποδοτικότητα. Οι Ευρωπαίοι όμως έχουν το δικαίωμα και το καθήκον να αναρωτηθούν αν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους μια Ευρώπη οπού θα κυριαρχούν τα ψυχικά και πνευματικά γνωρίσματα του γερμανικού απολυταρχισμού.
 Μια τέτοια στάση δεν θα αποτελούσε άτοπων επιβίωση ψυχώσεων και παθών που γεννήθηκαν κατά τα χρόνια του πολέμου. Γιατί ακριβώς της σημερινής της μεταπολεμικής Γερμανίας η διατήρηση δικαιολογεί τις πιο σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη δημοκρατικότητα της Γερμανικής ψυχοσυνθέσεως.
 Η Ευρώπη πριν ακόμα γεννηθεί ως ενιαίος πολιτικός οργανισμός απειλείται κάθε στιγμή και από χίλιες πλευρές με μια θεμελιστικη του νοήματος της.
 Η απειλή που προέρχεται από τον κίνδυνο μιας Γερμανικής Ηγεμονίας δεν είναι ασφαλώς πιο μικρή.
   
Πηγή: ΒΗΜΑ  1952
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος

http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

RethemnosNews 

Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2014

Πλατεία Σοχώρας Προπολεμικά

                                            Πλατεία της Σοχώρας


Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-Ρετουσάρισμα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος

http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΕΣ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΚΙ ΑΞΕΧΕΣΤA

                       ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ
ΠΑΛΙΟΙ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΕΣ
Γεώργιος Φ. Δαφερμος (1879 - 1959).
Πέμπω, συγκινημένος, ευγνωμονούσα τη σκέψη μου στο σοφό μου Δάσκαλο της Δ" τάξεως Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου, αλησμόνητο Γεώργιο Φ. Δαφερμο. Τον έξοχο παιδαγωγό και λαογράφο.
  Το "ευ ζην" οφείλουμε στους προικισμένους Δασκάλους. Να τώρα όμως στους κοσμογονικούς καιρούς μας, χάθηκε κι" αυτό. Κι" αναζητώντας καταφυγή παραμυθίας στην ψευδαίσθηση, γινόμαστε κι" αιθεροβάμονες!!! Να σταματούσε λέει, ο χρόνος. Και στάσιμοι ισόβια να μέναμε, στα τότε, βεβαια, αμεριμνοαμεριμνα μαθητικά χρόνια... "Στα χρόνια του ονείρου".
  Ο Γ. Φ. Δαφερμος στάθηκαν ένας σωστός, πλήρης, αγαθός άνθρωπος. Ένας φωτισμένος εκπαιδευτικός (διετέλεσε και Επιθεωρητής), ένας φλογερός πατριώτης με αδιάκοπες πνευματικές ανησυχίες και ποικίλα πνευματικά εδιαθεροντα. Που έφθαναν μέχρι την "βιοσοφία". Ήταν πολυεπίπεδος, με μια πίστη αμετακίνητη στα ιδανικά του. Χάρις στο λαγαρό μυαλό του και την πολυμάθεια του καταπιάστηκε και με επιστημονικές θεωρήσεις, έχοντας την ικανότητα μετά να τις κάνει "εφαρμοσμένην πράξην".
  Το 1911 ιδρύει μετεωρολογικό σταθμό στ" Ανώγεια και το 1923 στο Ρέθυμνο και χρηματίζει και παρατηρητής τους. Με τις παρατηρήσεις, τις καταγραφές στοιχείων και τα συμπεράσματα του, συνέβαλε στην πρόοδο της τωρινής ΕΜΥ.
  Φαινόμενο φιλοπονίας, δεν του απολείπανε και άλλες δραστηριότητες. Και ιδρύει το 1925 το Διδασκαλικό Σύνδεσμο Ρεθύμνης και το 1926 εκδίδει το Περιοδικό "Προμηθευς ο Πυρφορος" που κράτησε μέχρι το 1941, όταν οι ορδές των Γερμανών Ουνων, καταλάβαν, με φοβερό τίμημα στην μυθική αντίσταση των κατοίκων, στην γραφική πολιτεία. Ήταν ένα σοβαρό πολιτιστικό περιοδικό από τα ελάχιστα τοτες στο είδος του, με ποικίλα υπεύθυνα θέματα, παιδαγωγικά, επιστημονικά, ο λαογραφικός πλούτος του πολύτιμος. Ακόμη, λογοτεχνικά, μετεωρολογικά και πρωτότυπα π.χ λεξικό φυτολογικό, ζωολογικό, διαφόρων επαγγελμάτων, Ως και για τον "Λόξιγκα" (Λυγξ - λυγγος ίσον ο λόξιγκας στην γλώσσα του Αριστοτέλους) πραγματεύεται.
  Αμέτρητα είναι τα λαογραφικά παρατηρήματα και μελετήματα που περιλαμβάνουν προλήψεις, γηθειες, ίσαμε λαικη ιατρική που δεν είναι τελείως απορριπτέα, γιατί στηρίζεται στην μακροχρόνια παρατήρηση, ένα από τα κύρια σκέλη και της επιστήμης που είναι πείραμα - παρατήρηση. Κοντολογίς ο "Προμηθευς ο Πυρφορος" μεταλαμπάδευε το φως του στην πολιτεία του Ρεθύμνου.
  Δημοτικιστής, είπαμε ο  Γ. Φ. Δαφερμος, άλλα στο περιοδικό του είχεν αφήσει τίτλο καθαρευουσιάνικο. Δεν ήταν Δημοτικιστής έξαλλος. Τον διέκρινα που με, αισθητική της γλώσσας. Και δεν εύρισκε τουλάχιστον τη λέξη "Πυρφορος" αδόκιμο, για να τη μεταγλωττίσει στη Δημοτική. Επίσπευε και ορθά ότι η φτωχούλα η Δημοτική έπρεπε να εμπλουτίζεται "ενθοφθολμιζοντας" λέξεις καθαρεύουσας.
  Το καιρό εκείνο, τις δεκαετίες 1920 και 1930, οι άνθρωποι ήσαν ήρεμοι, σεβόντουσαν ο ένας τον άλλο και έκαναν ανταλλαγή άδολων πειραγμάτων πασπαλισμένων με το ανυπέρβλητο "Κρητικον αλας".
  Ένας απο τους χαριτωμένους τύπους του Ρεθύμνου και αλησμόνητος Στέλιος Δρακακης. Χημικός είχε σπουδάσει αλλά η ιδιοσυγκρασία του τον τραβούσε σε άλλους δρόμους, κάθε άλλο βέβαια παρά βιοποριστικά σίγουρους. Είχε χιούμορ πηγαίο και εξωστρεφής καθώς ήταν, είχε συχνά εκρήξεις ενθουσιασμού. Έγινε δημοσιογράφος εκδίδοντας την εφημερίδα "Αστραπή" και ταυτόχρονα μελετούσε τους Αρχαίους συγγραφείς μας. Πολλά σπαρταριστά περιστατικά θα μπορούσε να αναφέρει κανείς σχετικά με το Δημοσιογραφικό του βιο. Καταπληκτικός στη σάτιρα και αυτοσατιρα του. Μαχητικός δημοσιογράφος αλλά και ευπρεπής, εκείνο που ηχεί ακόμα στα αυτιά μου είναι η βαρύτονη, ρητορικά ορθωμένη φωνή του. Από μια διάλεξη του για τον Σωκράτη που είχεν εντυπωσιάσει...είχε και ευχέρεια λόγου, ένα απόσπασμα επιγραμματικό, με τα προφητικά λόγια του μεγάλου φιλοσόφου έχει συγκρατήσει η μνήμη μου..."Καθευδοντες διατελείτε, αν, ει μη τίνα άλλον ο Θεός επιπεμψεν υμήν, κηδομενος υμών". Δηλαδή εξηγούσε ο Δρακακης και για τους μέσους ακροατές του..."Θα κοιμάστε και θα εξακολουθήσετε να κοιμάστε, εάν ο Θεός δεν Σας λυπηθεί και σας στείλει ένα άλλον να σας σώσει!".
  Από τις στήλες λοιπόν της "Αστραπής" πειραχτήρι ο Δρακακης πιλάτευε τον εκδότη του "Προμηθέα" να αλλάξει τον τίτλο του, εκδημοτικίζοντας τον.
 -Πως εσύ φίλτατε, υπέρμαχος της Δημοτικής, αντέχεις να έχει το Περιοδικό σου, τίτλο καθαρευουσιάνικο?
 -"Και πως να τον αλλάξω μπρε Στυλιανέ? Δεν βρίσκω την λέξη "Πυρφόρος"", αδόκιμο για να την μεταγλωττίσω στη Δημοτική, είπε του Δρακακη, σε μια συνάντηση που είχαν.
 -"Το μόνο εύκολο Γιώργη μου", και άπαντα ο Δρακακης... Βρήκα τη λέξη "Προψηθεας ο Καραφωθιας"! Και άφησε ένα βροντερό ομηρικό γέλιο!
   Και ο Δαφερμος έκλεισε το θέμα σοβαρά...
-"Δεν βλάπτει νομίζω να έχουμε υπ" όψη και τη ρήση του Κοραή...
  "Μήτε τύραννοι των χυδαίων γίγνεσθαι, μήτε δούλοι της χυδαιότατος αυτών".
 Το χιούμορ του Δρακακη όταν το καλούσε, κατά τη γνώμη του, η ανάγκη, γινόταν και " Μπλακ". Ο αξέχαστος Μάνος Τσάκωνας, ένας πανέξυπνος και μορφωμένος Ρεθυμνιώτης,( έγραφε στην εφημερίδα "Ο Τύπος" που έβγαζε στο Ρέθυμνο άρθρα, διπλωματικό δελτίο, οικονομικά θέματα, κοινωνιολογικά, λογοτεχνικά ), που είχε φέρει τα χρόνια εκείνα μια νότα Ευρώπης στη μικρή μας πολιτεία, με τις μεγαλοπρεπές δεξιώσεις του στα μέλη της κοινωνίας του Ρεθύμνου και τις φιλοξενίες του σε ντόπιους και Υψηλούς ξένους. Κοινωνικότατος, γλωσσομαθεστατος και εγκάρδιος άνθρωπος, είχε αποκτήσει σχέσεις και γνωριμιές με προσωπικότητες, χάρις στη θέση του Υπασπιστή του Ελευθερίου Βενιζέλου στις δοξασμένες εκείνες μέρες του 1919. Στις κοσμικές εκδηλώσεις του Οίκου Μάνου Τσάκωνα, στη σπιταρόνα στα "Πεταλαδικα" του πάμπλουτου Τούρκου Αλη Βαφη, η ψυχη ήταν η Παριζιάνα, υπέροχη σύζυγος του, Ιουλιέττα με τους αβρούς τους τρόπους, τη φιλόξενη διάθεση και τη Γαλατική ευγένεια.
  Η "Αστραπή" του Δρακακη, ήταν "στα μαχαίρια" (ο λόγος το λέει), με τον "Τύπο" του Τσάκωνα. Η "Αστραπή" βέβαια το" παίζε όχι στα σοβαρά, κουκιζε με χιούμορ τις γιαλαντζί επιθέσεις της. Οπότε κάποτε ο "Τύπος" του απάντησε σοβαρά και σε αυστηρό τόνο. Ο Δρακακης δεν χάνει καιρό και του απαντά σε ύφος απειλητικό...
"Φίλε κ. Διευθυντή του "Τύπου" έχε με παραιτημένο, γιατί θα αναγκαστώ να σε παραδώσω στο Χαριδημο, διά... τα περαιτέρω!!!" Εστιν δε Χαριδημος, ο πελώριος τότε νεκροθάφτης του Ρεθύμνου, φοβερός (αν και άκακο αρνί) και στην όψη.
  Ένας άλλος Ρεθυμνιώτης σεβαστός και πολυαγαπητος μου καθηγητής της Θεολογίας, Κώστας Πολογιωργης που άμα ήλθε στο Γυμνάσιο Ρεθύμνου, έδωσε μια βαρύτητα στο μάθημα (ήταν αυστηρός στη βαθμολογία) και νέα διάσταση στη διδασκαλία των Θρησκευτικών. Όσοι είχαν την όρεξη να τον παρακολουθούν και να κρατούν σημειώσεις, δεν έχασαν. Κέρδισαν βαθμό καλό και άνοιξαν ορίζοντες που πλάταιναν τη σκέψη τους. Τα άρθρα του Πολογιωργη των Χριστουγέννων και του Πάσχα, αποτελούσαν πνευματικό γεγονός αναμενόμενο με ύψιστο ενδιαφέρον για το εύρος του στοχασμού των και την στιλπνότητα του ύφους των. Έτυχα και εγώ μαθητής Γυμνασίου τότε ένα βραδάκι, εκεί στη σύναξη στα γραφεία της "Κρητικής Επιθεώρησης" που χάρις στο φιλονεϊσμό των εκδοτών, να πάω ένα χειρόγραφο μου για δημοσίευση. Είχα αρχίσει τα πρώτα δειλά δημοσιογραφικά μου βήματα. Εκεί συνάντησα και τον παλιό Δάσκαλο μου Γ.Φ.Δαφερμο. -"Κάθισε παιδί μου να ακούσεις" μου είπε, -να έχει τον λόγο σε ενδιαφέροντα θέματα. Κρεμόμαστε από τα χείλη του. Εκεί και ο μακαρίτης Γιώργης Γεωρβασακης, τρυφερός ποιητής του Ρεθύμνου. Ήταν παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνος και απάγγειλε ένα επίκαιρο ποίημα του. Δυο στίχους του θυμάμαι...
"Ρέθεμνος αγαπητερό,
με τσ" άγιους Σπυριδωνους"...
  Δυο τους είχε και τους έχει τους Αγίους, η πολις. Στα δυτικά, στα πλευρά της Φορτετζας και στον Κουμπέ.
 Ο Γεώργιος Φ. Δαφερμος έφυγεν από τον κόσμο ετούτο, πλήρης, για την εποχή του, ημερών, με πεντακάθαρη τη συνείδηση και ηθικές. Τα καλά και αντάξια παιδιά του, που ανάθρεψαν  υποδειγματικά με τη συμπαράσταση της Ελένης, συντρόφου διαλεκτής, ακριβής κόρης της Αργυρούπολης... Έχει πνευματική παράδοση η οικογένεια Δαφερμου. Οι δυο γιοι πήραν την σκυτάλη από τον πατέρα και έγιναν εκπαιδευτικοί.
Ο Δημήτρης λαμπρός Φιλόλογος με μουσική Παιδεία (δεξιοτέχνης βιολιστας), αξιόλογος πεζογράφος - συγγραφέας, αλύγιστος αγωνιστής. Ο πρώτος που άρχισε με πάθος αγώνες ανένδοτους επίμονους, κρατερούς, που κράτησαν καιρό, με άρθρα σε εφημερίδες, κινητοποιήσεις μαζικών φορέων Μπροστάρης, μαζί με άλλους για την ίδρυση Πανεπιστημίου στην Κρήτη αρχικά και μετά με τίτλους γνήσιους και απαράγραπτους και συγκλίνοντας ευεργετικούς παράγοντες για τους φοιτητές ζητούσε η έδρα του να γίνει στο συνθλιβόμενο "εν μέσω συμπληγάδων" Ρέθυμνο.
  Δημήτρη μας αξέχαστε, "ο ζήλος της γενέτειρας σου, κατέφαγε σε!" Και μίσεψες πολύ πρόωρα. Και ήταν κρίμα. Δεν αξιώθηκε να δεις τη σάρκωση έστω δυστυχώς και ευνουχισμένου του ονείρου σου.
  Ο άλλος ο Λευτέρης πνευματικός άνθρωπος είχε και αυτός λαμπρή σταδιοδρομία στην εκπαίδευση. Συνεχίζει το έργο του πατέρα του, με την έκδοση του "Προμηθέα Πυρφόρου" που τον ανέβασε σε υψηλό επίπεδο περιεχομένου και εμφάνισης. Είναι η β" περίοδος. Περίοδος ανθοφορίας του, που αποτελεί σταθμό. Επίλεκτες συνεργασίες λόγιων επιστημόνων σε θέματα ιστορικά, παιδαγωγικά, λογοτεχνικά, εκπαιδευτικά και ιστοριοδιφικές έρευνες και μελέτες περισπούδαστες κ.α. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η αξία δημοσίου επαίνου στην πολιτιστική προσπάθεια του Λευτέρη Δαφερμου γίνεται με μόχθους και θυσίες υλικές εξοντωτικές που καθιστούν προβληματική τη συνέχιση της έκδοσης του "Προμηθέα".
  Ν" αγιάσει η ψυχούλα σου, Δάσκαλε μου καλέ, που στάθηκες αφορμή η αιώνια μνήμη σου, να σεργιανίσει η θύμηση μας πίσω σε χρόνους αλαργινούς. Στα περασμένα κι" αξέχαστα της πολιτείας της πολυαγαπημένης που αντίκρισα πρώτα το φως και τα θάματα του κόσμου ετούτου. Δεν πρόφθασα να προφέρω το όνομα σου Ρέθεμνος, κι" αυθόρμητα ήρθε και μου έκαψε τα χείλια, ο στίχος του βάρδου σου Γ. Καλομενοπουλου.
 "Στο Ρέθεμνος στον πλάτανο
εις τη δεξα χαχαλη,
εκεια να με κρεμάσουνε
αν αγαπήσω άλλη..."
  Να ανιστορηθούμε τα Περιβόλια τα μοσχομυριστά πρωινά που μας έγνεφαν τα γαρίφαλα και κουμπεδιανα μεσημέρια με τ" αθάνατο νερό "που έβγαζε, λέει και το κέφι". Ματωμένα δειλινά, από πορφυρές ειρηνικές δύσεις. Κι" ανταύγειες πυρκαγιών του ήλιου της Κυδωνιας αντίκρυ στα νερά τ" Ακρωτηριανα. Και τα μεθυστικά μου χρώματα που έσφιγγαν τις καρδίες, από ρεμβασμούς κι" ακοίμητους πόθους. Τοτες ήταν που ξυπνούσαν και οι ίσκιοι στη Φορτετζα. Σκυφτοί από το βάρος ανείπωτων Ρεθυμνιώτικων πόνων και καημών αιώνιων, σχημάτιζαν λιτανείες ονείρων, που όδευαν για να βουτήξουν στ" ακρογιάλια με τα γκρενά ροδοπέταλα!
  Τώρα, το χαοτικό " χίλια εννιακόσια τίποτα" είναι, που οι γραμμές αυτές... που χαράσσονται με τρεμάμενο χέρι και νοτισμένα τα κρύσταλλα των γυαλιών από συγκίνηση αφατη, γίνονται αγγελτήρια θανάτου... Τον ονείρων που έγιναν "FUMO ET UMBRA" (καπνός και σκιά).
 Των ανθρώπων που χάθηκαν.
 Των καιρών που διάβηκαν.
 Των νιατων που εφυγαν.
 Ναι, αγγελτήρια, που τα ακομπανιάρει ρέκβιεμ θρήνων!!!

Κώστας Μαμαλάκης
Αθήνα, Γενάρης 1984


Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Επιμέλεια-Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης

http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

RethemnosNews