ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ
Εννιά χρόνια, έμεινε ο Ρώσικος Στράτος στο Ρέθυμνο.
Βουτηγμένος στη Χριστιανική Ορθόδοξο Θρησκεία, διοικημένος από Αξιωματικούς τιτλούχους της Ρωσικής Ευγενίας, από την πρώτη στιγμή που πάτησε στο Ρέθυμνο το πόδι του, μέχρις ότου έφυγε, άφησε τις καλύτερες αναμνήσεις στη Ρεθυμνιώτικη κοινωνία. Φιλόπτωχος, ελεήμων, εξοικονομούσε πολύ φτώχεια της εποχής εκείνης από το συσσίτιο του καθημερινά. Φτωχά παιδιά, φτωχοί γονείς, με το "χρειασίδι" στο χέρι, περίμεναν στη Σοχωρα μπροστά στα σημερινά μαγειρειά του Στρατού, να πάρουν το συσσίτιο οι Ρώσοι στρατιώτες και ύστερα να πάρουν και αυτοί σειρά.
"Χλιεμπαι" όπως λένε Ρώσικα το ψωμί, ζητούσαν οι φτωχοί από τους Ρώσους και τα απομεινάρια, το περίσσευμα εδιδοντο χωρίς διάκριση σε φύλο και θρησκεία. Και ήταν πλούσιος ο Ρώσικος Στρατός.
Με μπόλικο άσπρο αλεύρι, ωραίο τσάι και τετράγωνη ζάχαρη. Βοδινά κρέατα, φρέσκα και με ανοιχτοχέρα διαχείριση. Κι" έτσι άλλοι από τα περισσεύματα του καζανιού, κι" άλλοι από το περίσσευμα του μάγειρα, κι" άλλοι από το περίσσευμα του Διαχειριστή, εξοικονομούνταν και ως φτωχοί, μα και πολλές φορές σαν έμποροι!
Λένε πως πολλές φορές το κάρο της Επιμελητείας, φορτωμένο με ζάχαρη σακιά, ξεκινούσε με είκοσι τσουβάλια ζάχαρη από το λιμάνι κι" έφτανε στη Σοχωρα με δέκα μόνο.
Στο δρόμο μεσολαβούσε το φιλικό εμπορικό.
Φιλόθρησκοι όπως ήταν λειτουργιούνταν στην Αγια Βαρβάρα.
Με ωραία τετραφωνία που ξεχώριζε, επιβλητικό το μπάσο, έψαλλαν κατανυκτικά τη λειτουργιά.
Κι" από έξω στον περίβολο της Αγιάς Βαρβάρας , ήσαν στημένα στο ανάστημα ανθρώπου εννιά καμπανάκια μικρά μουσικοτατα, διδον τα τους ήχους της Βυζαντινής μουσικής κλίμακος συν ένα και που τα έπαιζε ένας μόνος στρατιώτης, σέρνοντας τα σχοινάκια τους.
Σωστό πιάνο στη μουσική τους, δυναμικότητα τα συμπαθητικά καμπανάκια και βιοτινοζος πιανίστας με το χαδιάρικο παίξιμο του, ο Ρώσος παίκτης τους.
Ήσυχοι, συμπαθητικοί ήχοι που δεν ακούγονταν πέρα από εκατό μέτρα, γεννούσαν μια συμπάθεια προς την Εκκλησία. Ο Ρώσος παπάς, γνωρίζονταν από τους δικούς μας από το ντύσιμο του.
Ένας κλειστός χιτώνας από κρεμ μετάξι χωρίς φαρδομάνικα. Ένα εγκόλπιο πλούσιο στο στήθος κρεμασμένο με χονδρή αλυσίδα. Μαλλιά κομμένα πόλκα. Γενάκι περιποιημένο. Και ρεπούμπλικα μαύρη πλατύγυρη, τσακισμένη απάνω σε σχήμα αλωνιού. Και μπαστούνια με αργυρή λαβή.
Ευγενείς και φιλοδωροι οι Ρώσοι μας έχτισαν το σημερινό Δεσποτικό και το Νοσοκομείο. Και φρόντισαν για τον εξοραισμο της πόλεως.
Εννιά χρόνια, έμεινε ο Ρώσικος Στράτος στο Ρέθυμνο.
Βουτηγμένος στη Χριστιανική Ορθόδοξο Θρησκεία, διοικημένος από Αξιωματικούς τιτλούχους της Ρωσικής Ευγενίας, από την πρώτη στιγμή που πάτησε στο Ρέθυμνο το πόδι του, μέχρις ότου έφυγε, άφησε τις καλύτερες αναμνήσεις στη Ρεθυμνιώτικη κοινωνία. Φιλόπτωχος, ελεήμων, εξοικονομούσε πολύ φτώχεια της εποχής εκείνης από το συσσίτιο του καθημερινά. Φτωχά παιδιά, φτωχοί γονείς, με το "χρειασίδι" στο χέρι, περίμεναν στη Σοχωρα μπροστά στα σημερινά μαγειρειά του Στρατού, να πάρουν το συσσίτιο οι Ρώσοι στρατιώτες και ύστερα να πάρουν και αυτοί σειρά.
"Χλιεμπαι" όπως λένε Ρώσικα το ψωμί, ζητούσαν οι φτωχοί από τους Ρώσους και τα απομεινάρια, το περίσσευμα εδιδοντο χωρίς διάκριση σε φύλο και θρησκεία. Και ήταν πλούσιος ο Ρώσικος Στρατός.
Με μπόλικο άσπρο αλεύρι, ωραίο τσάι και τετράγωνη ζάχαρη. Βοδινά κρέατα, φρέσκα και με ανοιχτοχέρα διαχείριση. Κι" έτσι άλλοι από τα περισσεύματα του καζανιού, κι" άλλοι από το περίσσευμα του μάγειρα, κι" άλλοι από το περίσσευμα του Διαχειριστή, εξοικονομούνταν και ως φτωχοί, μα και πολλές φορές σαν έμποροι!
Λένε πως πολλές φορές το κάρο της Επιμελητείας, φορτωμένο με ζάχαρη σακιά, ξεκινούσε με είκοσι τσουβάλια ζάχαρη από το λιμάνι κι" έφτανε στη Σοχωρα με δέκα μόνο.
Στο δρόμο μεσολαβούσε το φιλικό εμπορικό.
Φιλόθρησκοι όπως ήταν λειτουργιούνταν στην Αγια Βαρβάρα.
Με ωραία τετραφωνία που ξεχώριζε, επιβλητικό το μπάσο, έψαλλαν κατανυκτικά τη λειτουργιά.
Κι" από έξω στον περίβολο της Αγιάς Βαρβάρας , ήσαν στημένα στο ανάστημα ανθρώπου εννιά καμπανάκια μικρά μουσικοτατα, διδον τα τους ήχους της Βυζαντινής μουσικής κλίμακος συν ένα και που τα έπαιζε ένας μόνος στρατιώτης, σέρνοντας τα σχοινάκια τους.
Σωστό πιάνο στη μουσική τους, δυναμικότητα τα συμπαθητικά καμπανάκια και βιοτινοζος πιανίστας με το χαδιάρικο παίξιμο του, ο Ρώσος παίκτης τους.
Ήσυχοι, συμπαθητικοί ήχοι που δεν ακούγονταν πέρα από εκατό μέτρα, γεννούσαν μια συμπάθεια προς την Εκκλησία. Ο Ρώσος παπάς, γνωρίζονταν από τους δικούς μας από το ντύσιμο του.
Ένας κλειστός χιτώνας από κρεμ μετάξι χωρίς φαρδομάνικα. Ένα εγκόλπιο πλούσιο στο στήθος κρεμασμένο με χονδρή αλυσίδα. Μαλλιά κομμένα πόλκα. Γενάκι περιποιημένο. Και ρεπούμπλικα μαύρη πλατύγυρη, τσακισμένη απάνω σε σχήμα αλωνιού. Και μπαστούνια με αργυρή λαβή.
Ευγενείς και φιλοδωροι οι Ρώσοι μας έχτισαν το σημερινό Δεσποτικό και το Νοσοκομείο. Και φρόντισαν για τον εξοραισμο της πόλεως.
Διατηρούσαν μια πλούσια Στρατιωτική Λέσχη (Σομπανιε) στην οποία έρρεε τακτικά η βότκα και η σαμπάνια σε ολονύκτια πάρτι, σκανδαλιάρικα γλέντια με ξένες καλλιτέχνιδες του τραγουδιού.
Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε μια πρόταση τον Ρώσων κατά την διάρκεια παραμονής τους στο Ρέθυμνο, χάριν στην οποία το μικρό Ρεθυμνακι, θα έπαιρνε πρώτη θέση στα λιμάνια της Μεσογείου.
Ο Ρώσος Στρατηγός Χροστακ κάλεσε λέει η παράδοση τους προύχοντας (Δημογέροντες τότε τους έλεγαν) της πόλεως και τους είπε...
Θα χτίσω απάνω στη Φορτετζα ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Θα κάμω και Καζίνο. Ο Ρώσος Αυτοκράτορ θα διατάξει όλα τα Ρώσικα εμπορικά πλοία που θα πηγαίνουν προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα να περνούν από το Ρέθυμνο και να σταματούν μια μέρα.
Έτσι θα δώσω στο Ρέθυμνο μεγάλη κίνηση και πλούτο. Κουβέντα δεν σηκώνει πως Λιμάνι θα γινόταν κατ" ανάγκη κι" η αμμουδιά μας θα γινόταν σπουδαία πλαζ.
Τότε η Ρωσία ήταν θρησκόληπτος και η μονέδα της χρυσάφι.
Αν πούμε λοιπόν πως θα περνούσαν τριάντα χιλιάδες προσκυνητές το χρόνο δεν θα πούμε καμιά υπερβολή.
Σιγά σιγά θα έπιαναν στο λιμάνι και άλλα εκδρομικά βαπόρια κι" η δουλειά θα μεγάλωνε παραπάνω.
Ο Ρώσος Στρατηγός ζήτησε την συγκατάθεση των προυχόντων.
Κι" εκείνοι απάντησαν πως θα το σκεφθούν.
Την άλλη μέρα έδωσαν απάντηση αρνητική, με την δικαιολογία πως αν γίνει αυτό το Καζίνο τα παιδιά τους θα γίνουν χαρτοπαίκτες.
Λέγεται πως ο Ρώσος Διοικητής θύμωσε και απάντησε πως δεν ανακατεύεται πια στις δουλειές του Ρεθύμνου.
Έτσι χάθηκε μια ευκαιρία να γίνει το Ρέθυμνο εκδρομικός σταθμός στη Μεσόγειο.
Κι" έτσι κόπηκε και ο ζήλος τον Ρώσων να βοηθήσουν το Ρέθυμνο στην πρόοδο του.
Και κερδίσαμε μόνο το Δεσποτικό και το Νοσοκομείο.
Κι" ακόμα ότι δεν γινήκαμε χαρτοπαίκτες.
Μα άραγε οι κάτοικοι του σημερινού Μοντε - Καρλο παίζουν όλοι χαρτιά.
Αλλά ας το αφήσουμε αυτό και ας γυρίσουμε πίσω στην μέρα που ήρθε η Διαταγή να αποσυρθεί οριστικά ο Ρώσικος Στρατός από την Κρήτη.
Και επειδή αυτό σήμαινε πως πλησίαζε η μεγάλη μέρα της Ενώσεως με την Ελλάδα, η είδηση χαροποίησε τους Ρεθυμνιώτες.
Για την κατευόδωση τους οργανώθηκε Δημοτική εορτή, που μπέρδευε στο ότι ο Δήμαρχος Ρεθύμνης ητο Τούρκος και δεν θα μπορούσε να προσφωνήσει και να κατευοδώσει τους Ρώσους ως Ελευθερωτές.
Αποφασίστικε γι" αυτό να μιλήσει στο λιμάνι ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου.
Αλλά το βαπόρι άργησε να έρθει και η νύχτα πλάκωσε.
Όμως τότε δεν υπήρχε ηλεκτρικό και μπέρδεψε το πράγμα της κατευοδώσεως.
Και η νύχτα προχώρησε πέραν από τα μεσάνυχτα και το βαπόρι δεν φαινόταν. Λίγος λίγος ο κόσμος πήγαινε σπίτι του.
Μέσα στα χαράματα ακούστηκε στην αγορά η Ρώσικη Στρατιωτική Μουσική να παίζει το εμβατήριο της Πλευνας.
Καμπόσα παράθυρα κρυφάνοιξαν.
Ο Ρώσικος Στρατός με το μαύρο κουστούμι του, τις μαύρες ψηλές μπότες του με το όπλο επ" ώμου και με τη ξιφολόγχη με τη θήκη της μαζί απάνω στο όπλο, σε τετράδες περνούσε από την αγορά και έφευγε.
Σε λίγο η μουσική του έπαιζε στο λιμάνι και ύστερα έπαυσε.
Λέω πως δεν θα ήταν πάρα πάνω από ένα λόχο.
Στο λιμάνι ήταν λιγοστοί Ρεθυμνιώτες.
Η καθυστέρηση του βαποριού και η άφιξη του μέσα στα ξημερώματα έγινε αφορμή να φύγει από το Ρέθυμνο ο Ρώσικος στρατός χωρίς να τον κατευόδωση όπως του άξιζε το Ρέθυμνο.
Ήταν μια κακή σύμπτωση που εμπόδισε μια πόλη να δείξη όλη τη μεγάλη της ευγνωμοσύνη προς ένα Στρατό, που με την ενεργό επέμβαση του την έσωσε από την Τούρκικη σκλαβιά.
Κ.
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης Μιχ. Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/
Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε μια πρόταση τον Ρώσων κατά την διάρκεια παραμονής τους στο Ρέθυμνο, χάριν στην οποία το μικρό Ρεθυμνακι, θα έπαιρνε πρώτη θέση στα λιμάνια της Μεσογείου.
Ο Ρώσος Στρατηγός Χροστακ κάλεσε λέει η παράδοση τους προύχοντας (Δημογέροντες τότε τους έλεγαν) της πόλεως και τους είπε...
Θα χτίσω απάνω στη Φορτετζα ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Θα κάμω και Καζίνο. Ο Ρώσος Αυτοκράτορ θα διατάξει όλα τα Ρώσικα εμπορικά πλοία που θα πηγαίνουν προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα να περνούν από το Ρέθυμνο και να σταματούν μια μέρα.
Έτσι θα δώσω στο Ρέθυμνο μεγάλη κίνηση και πλούτο. Κουβέντα δεν σηκώνει πως Λιμάνι θα γινόταν κατ" ανάγκη κι" η αμμουδιά μας θα γινόταν σπουδαία πλαζ.
Τότε η Ρωσία ήταν θρησκόληπτος και η μονέδα της χρυσάφι.
Αν πούμε λοιπόν πως θα περνούσαν τριάντα χιλιάδες προσκυνητές το χρόνο δεν θα πούμε καμιά υπερβολή.
Σιγά σιγά θα έπιαναν στο λιμάνι και άλλα εκδρομικά βαπόρια κι" η δουλειά θα μεγάλωνε παραπάνω.
Ο Ρώσος Στρατηγός ζήτησε την συγκατάθεση των προυχόντων.
Κι" εκείνοι απάντησαν πως θα το σκεφθούν.
Την άλλη μέρα έδωσαν απάντηση αρνητική, με την δικαιολογία πως αν γίνει αυτό το Καζίνο τα παιδιά τους θα γίνουν χαρτοπαίκτες.
Λέγεται πως ο Ρώσος Διοικητής θύμωσε και απάντησε πως δεν ανακατεύεται πια στις δουλειές του Ρεθύμνου.
Έτσι χάθηκε μια ευκαιρία να γίνει το Ρέθυμνο εκδρομικός σταθμός στη Μεσόγειο.
Κι" έτσι κόπηκε και ο ζήλος τον Ρώσων να βοηθήσουν το Ρέθυμνο στην πρόοδο του.
Και κερδίσαμε μόνο το Δεσποτικό και το Νοσοκομείο.
Κι" ακόμα ότι δεν γινήκαμε χαρτοπαίκτες.
Μα άραγε οι κάτοικοι του σημερινού Μοντε - Καρλο παίζουν όλοι χαρτιά.
Αλλά ας το αφήσουμε αυτό και ας γυρίσουμε πίσω στην μέρα που ήρθε η Διαταγή να αποσυρθεί οριστικά ο Ρώσικος Στρατός από την Κρήτη.
Και επειδή αυτό σήμαινε πως πλησίαζε η μεγάλη μέρα της Ενώσεως με την Ελλάδα, η είδηση χαροποίησε τους Ρεθυμνιώτες.
Για την κατευόδωση τους οργανώθηκε Δημοτική εορτή, που μπέρδευε στο ότι ο Δήμαρχος Ρεθύμνης ητο Τούρκος και δεν θα μπορούσε να προσφωνήσει και να κατευοδώσει τους Ρώσους ως Ελευθερωτές.
Αποφασίστικε γι" αυτό να μιλήσει στο λιμάνι ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου.
Αλλά το βαπόρι άργησε να έρθει και η νύχτα πλάκωσε.
Όμως τότε δεν υπήρχε ηλεκτρικό και μπέρδεψε το πράγμα της κατευοδώσεως.
Και η νύχτα προχώρησε πέραν από τα μεσάνυχτα και το βαπόρι δεν φαινόταν. Λίγος λίγος ο κόσμος πήγαινε σπίτι του.
Μέσα στα χαράματα ακούστηκε στην αγορά η Ρώσικη Στρατιωτική Μουσική να παίζει το εμβατήριο της Πλευνας.
Καμπόσα παράθυρα κρυφάνοιξαν.
Ο Ρώσικος Στρατός με το μαύρο κουστούμι του, τις μαύρες ψηλές μπότες του με το όπλο επ" ώμου και με τη ξιφολόγχη με τη θήκη της μαζί απάνω στο όπλο, σε τετράδες περνούσε από την αγορά και έφευγε.
Σε λίγο η μουσική του έπαιζε στο λιμάνι και ύστερα έπαυσε.
Λέω πως δεν θα ήταν πάρα πάνω από ένα λόχο.
Στο λιμάνι ήταν λιγοστοί Ρεθυμνιώτες.
Η καθυστέρηση του βαποριού και η άφιξη του μέσα στα ξημερώματα έγινε αφορμή να φύγει από το Ρέθυμνο ο Ρώσικος στρατός χωρίς να τον κατευόδωση όπως του άξιζε το Ρέθυμνο.
Ήταν μια κακή σύμπτωση που εμπόδισε μια πόλη να δείξη όλη τη μεγάλη της ευγνωμοσύνη προς ένα Στρατό, που με την ενεργό επέμβαση του την έσωσε από την Τούρκικη σκλαβιά.
Κ.
Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης Μιχ. Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/
RethemnosNews
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου