Η ΑΚΤΟΠΛΟΟΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΡΕΘΥΜΝΟ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ (ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ)

  Όλη η Κρήτη ξέρει ότι, όσο πάλεψαν οι Χανιώτες για την δημιουργία της ΑΝΕΚ, άλλο τόσο πάλεψαν και οι Ρεθεμνιωτες για την δημιουργία μιας Ρεθεμνιωτικης εταιρίας.
  Παρακάτω παραθέτω ένα τμήμα τοπικής εφημερίδας της εποχής εκείνης που επαληθεύουν όλα τα παραπάνω.

  Οι Διοικούντες της  ΑΝΕΚ σήμερα έχουν αποσύρει τα βαπόρια της για τους παρακάτω λόγους...
1) Όταν έχει αέρα δυνατό το βαπόρι δεν μπορεί ούτε καν να πλησιάσει το Ρεθεμνιωτικο λιμάνι.
2) Το λιμάνι μας έχει πρόβλημα στην μπούκα και ξεμπουκα του φερι-μποουτ από το Ρεθεμνιωτικο λιμάνι.
3) Οι καλές και κερδοφόρες εποχές για τις ναυτιλιακές εταιρίες έχουν πλέον χαθεί.
Έτσι θεωρήθηκε άγονη γραμμή και ζημιογόνα η ακτοπλοϊκή γραμμή Ρέθυμνο - Πειραιάς.
  Όλα αυτά τα απορρίπτομε ως εξής...
α) Τις κακοκαιρίες του χειμώνα το βαπόρι δεν θα έρχεται στο Ρεθεμνιωτικο λιμάνι.
β) Την άγονη γραμμή την αντιμετωπιζουμε με το να έρχεται το φέρι-μποουτ από τα Χανιά με τους επιβάτες για Πειραιά.
Δηλαδή θα ξεκινάει κανονικά το ταξίδι από τα Χανιά και πριν βγει μεσοπελαγα κάνει στροφή και θα μπαίνει στο Ρεθεμνιωτικο λιμάνι.
Εδώ υπάρχει το πρόβλημα στην καθυστέρηση που θα δημιουργήσει για τους επιβάτες από τα Χανιά η στάση στο λιμάνι του Ρεθύμνου.
Γι"αυτό μόλις το βαπόρι μπαίνει στο λιμάνι μας θα δένει δυο κάβους μόνο, κούρσες και φορτηγά δεν θα παίρνει καθόλου, αλλά μόνο επιβάτες πεζούς από την πόρτα των επιβατών και το καραβι θα λύνει τους κάβους και θα συνεχίζει το ταξίδι του για Πειραιά.
Για να είμαι πιο συγκεκριμενος τα δρομολόγια Χανιά - Ρέθυμνο - Πειραιάς θα αρχίζουν τον Μάιο και θα ολοκληρώνεται αυτό το προγραμμα με ενδιάμεσο σταθμό το Ρέθυμνο στα τελη Σεπτεμβρη.
Το ίδιο δρομολόγιο θα ακολουθείται και από την γραμμή Πειραιά - Ρέθυμνο - Χανιά.

  Αυτό είναι και το τελευταίο δημοσίευμα μου, για λόγους υγείας.
  Έγραφα από το 1982 στην εφημερίδα "Κρητική Επιθεώρηση" - "Βήμα Ρεθύμνης" - "Ρέθυμνο" και τελευταία στο "Ρεθεμνος". Και τέλος στην αθλητική εφημερίδα "Αθλητικό Ρέθυμνο".

Ευχαριστώ
Ι.Μ.ΔΟΓΑΝΗΣ

Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ

                                         ΠΑΛΙΟΙ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΕΣ

Του Δικηγόρου
κ. Μιχάλη Μ. Παπαδάκη

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΑΠ"ΟΣΑ ΘΥΜΟΥΜΑΙ

                          ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ 

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Ο ΚΗΠΟΣ

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ Ο ΛΑΟΣ

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ 

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες
Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ      
ΑΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Ο ΡΙΓΟΛΟΓΟΣ
   ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΕ 
 Ο Πλατανές (όχι Πλατανιάς) μια ώρα με τα πόδια ανατολικά του Ρεθύμνου είναι σήμερα πολυσύχναστο μέρος. Κόσμος πολύς, περνά, κάθεται στα κέντρα του, διασκεδάζει και χαίρεται τη ζωή. Πριν πενήντα χρόνια ήταν μοναξιά κι" ερημιά. Διάβαιναν Μυλοποταμιτες, Αμαριωτες και Κατωμερίτες και πήγαιναν η ηρχονταν από το Ρέθυμνος. Πότιζαν τα ζώα των στο πηγάδι του κουμπέ που ήταν εκεί και φεύγαν τρεχάτοι. Ο ποταμός Πλατανές είχαν όλο το καλοκαίρι κολύμπες και βρόμικα νερά, βορθακους και κουνούπια που έκαναν νέφελο.
  Καταραμένος τόπος, όξω από τη  Χάρη του Αγίου Ιωάννου του Ριγολογου που εορτάζει κάθε χρόνο στις 29 του Αυγούστου γιατί εκτός απου ταλλα, οποίος έπινε νερό η εμενεν έστω και λίγη ώρα, τον έπιανε ξεφανερωτος ρίγος. Έτρεμε πολύ στην αρχή κι" ύστερα του έμπαινε θέρμη Αλίμονο του αν κοιμότανε κιόλας. Και τρισαλίμονο του αν έτρωγε και πεπόνι απ" εκείνα που καλλιεργούνταν εκεί Ονοστιμα τα παντέρμα μα ήντα το θες!
  Μεγάλος νοικοκύρης του τόπου ήταν ο λεγόμενος Καρατζεδομπεης ο Αλφαθιανος.
 Αυτός εξουσίαζε όλη την έκταση απου το ανατολικό πόδα τση καμάρας του Κουμπέ να κατέβει στη θάλασσα και να βγει στα Μαρουλιανα αμπέλια.
  Κι" από την άλλη μεριά, το σύνορο του ήτανε ο Τζαγκαροποταμος πάλι ως τη θάλασσα.
  Τις ελιές του ο Καρατζεδομπεης μάζευε με μαζοχτρες. Τα ξωχωραφα και τα περβόλια έδιδε "Τριτάρικα" που θα πει ότι έπαιρναν ο ιδιοκτήτης τα δυο τρίτα από το εισόδημα και το τρίτο που απόμενε ο καλλιεργητής.
  Την εποχή  που διηγούμαι, ο Μπέης είχε δυο Τριταρους στο Πλατανέ...
Το Στελη Ετριφαδορακη από τον Αη Βασίλη και το Μουσταφα Σαμαμιθακη απου τα Σκουλούφια. Ο Στελης είχε γυναίκα του τη Ζαμπια απου το Θρόνος. Και παιδιά εννιά Κι ο Μουσταφας τη Ζεχριε χανουμη και παιδιά έντεκα! Όλοι κατοικούσαν σε δυο χαμόσπιτα κολλητά και λίγο παρά πέρα ήταν ο στάβλος για τα δυο ζευγάρια βόδια που ήσαν στο μετόχι, τα δυο μουλάρια και τα 10-12 πρόβατα, ιδιοκτησία του Μπέη κι αυτά.
  Τούτοι οι λεβέντες οι Τριταρηδες, είχαν πολλές διαφωνίες. Μα συμφωνούσανε αδερφικά και κλεφτανε τον Αφεντικό. Τα δέκα πρόβατα για να πούμε παράδειγμα, γεννούσανε από δυο αρνιά το καθένα και γινόταν είκοσι. Αυτοί του παρουσιάζαν εννιά κι απ" αυτά κρατούσαν τρία και τα εξε του έδιδαν! Όσο για τα όσπρια και τα δημητριακά, τα ρήμαζαν.
  Από οκτώ χιλιάδες οκάδες που έβγαναν τα δυο ζευγάρια, παρουσιαζαν εξε. Κρατουσαν τις δυο και τεσσερις επερνε ο Μπεης!
  Αυτός τα καταλάβαινε όλα. Αλλά ήταν καλός άνθρωπος, δεν είχε παιδιά μόνο μια μάνα, κι έκανε πως δε νιώθει. Καλοθελητές που πάντα βρίσκονται του καταγγέλλαν τις κλοπές. Αυτός γελούσε κι " έλεγε...
-Μαχιαλλα-ν-τωνε μωρέ. Και δεν έδινε συνέχεια στη συζήτηση.
  Καλά πήγαιναν τα πράγματα ως επα. Μα έλα που άλλαξεν η φυλλάδα γιατί τα κοπέλια αρρωστήσανε με ριγο και προπαντω τα Τουρκάκια του Μουσταφα. Το ένα εθετενε και τ" αλο σηκωνεντονε για πολύ καιρό Και ξεφτενεψανε του θανατά Η κακομοίρα η Ζεχριε, έλεγεν του αγά τζη...
-Η γι"αμαρτία απου τσι κλεψες απου κάνεις του Μπέη αρρωστήσανε τα κοπελια μας. Γρικάς το πως σ" το λέω?
Κι ο Μουσταφας απηλογατονε...
-Κια για ντα μωρή σαν αρρωστούνε οι κλεψες δεν αρρωστούνε τα κοπέλια του Στελη απου αυτός είναι χίλιες φορές πλια κλέφτης παρά μένα?
Λέει η Ζεχριε...
-Γιατι αυτοί έχουνε του τονε τον Αη Γιάννη το Ριγολογο και τονε βοηθά. Μονο-μονο να πη κιανένας πως πονει η κεφαλη-ν του, γλακα η μανα-ν-τωνε στην εκκλησιά, λιβάνι λάδι κι αφει τα καντήλια, λιβάνι και θυμιάζει κεριά τάξιμο. Κάνει προσφορο-ν-οντε λειτουργά ο Παπάς, κι άρτο στην εορτή. Κι ο Άγιος που κατέχει πως ούλα είναι από κλεψες, κάνει οξωνου και γιατρεύγει το κοπέλι. Κι εμείς έχομε τον Τούρκο Αγιο τον Εντρελεζη, δε γατεω πως τονε λένε... Κάθεται στον παράδεισο του Μουχαμέτη μας, τρώει πιλάφια, αχιουρεδες, μουχαλεμπια, κεμπαπια,παστρουμαδες, περνά και την ωρα-ν-ντου με κοπελιές απου φέγγουνε σαν τον ήλιο και φχιου μας και εμάς!
  Έκαμε ο αγάς να του κακοφανεί μα πάλι εδωκενε τόπο στην οργή .Και σκέφτηκενεν...
-Τρωζη"ναι, μα μπορεί ναχη κι ένα ψιχαλι δίκιο!
  Στο μεταξύ το μικρό παιδί του Μουσταφα, το Μπραιμακι αρρωστήσανε πολλά βαρε, καβαλίκεψεν ο πατέρας του ένα δυνατό κι ογλήγορο μουλάρι που τοχανε στο μετόχι, μπήκε στο Ρέθεμνος κι έφερε το γιατρό τον Πισκοπακη,καλο γιατρό και καλον άνθρωπο, φτωχομάνα τον ελέγανε.
  Με το ζώο τον έφερε και με το ζώο τον γύρισε. Τοτες δεν ήταν άλλη συγκοινωνία.
  Από την καλοσύνη του γιατρού πήρε θάρρος ο Μουσταφας και καθώς ήτανε πεζός πλησίασε τον καβαλάρη γιατρό και τον ρωτηξεν, όταν γυρίζανε στο Ρέθυμνο.
-Κυριε γιατρέ, τουτοσες ο Άγιος απουχετε ελλογου σας οι Χριστιανοί επαε στον Πλατανέ βοηθά στην αρρώστια του κοπελιού μου?
  Ο γιατρός μετά από σκέψη απάντησε...
-Ναι βοηθά Μα τα γιατρικά που θα σου δώσω πρέπει να πιει το κοπέλι ομπρός. Ύστερα θα βοηθήσει κι ο Άγιος.
  Λέει ο Μουσταφας...
-Και βοηθά και τσοι Τούρκους γη μόνο τσοι Χριστιανούς?
  Απαντά ο γιατρός...
-Εκεια δε-ν-κατεω να σου ξεκαθαρίσω. Μα θαρρώ πως βοηθά όποιον τονε παρακαλέσει!
  Σκεφτικοί προχώρησαν κι οι δυο στο δρόμο τους.
  Κι όταν ο Μουσταφας γύρισε στο σπίτι του με τα γιατρικά, διηγήθηκε στη χανουμη του την κουβέντα του με το γιατρό.
  Τα φάρμακα δεν έδειξαν πως ωφελήσανε γρήγορα, όπως περίμεναν οι γονείς του, το Μπραιμακη. Και το καημένο έλιωνε κι εχανοντονε καθημερινά. Ο πόνος της μάνας δίδει ανυπολόγιστη δύναμη στην εφευρετικότητα της για τη σωτηρία του παιδιού της. Κι αποφάσισε, Τούρκισσα αυτή, να καταφύγει στη βοήθεια του γείτονα του Αη Γιάννη του Ριγολογου. Δεν τόπε στον αγά της γιατί τον φοβήθηκε. Αυτός ήτανε φανατικός μουσουλμάνος, πήγαινε ταχτικά σε ούλους τσοι ντοαδες και τσοι μουκαμπελεδες, γιατί εθαρριενε πως με τουτανα θα του συχωρέσει ο Μουχαμέτης τσοι κλεψες.
  Ξεμυστηρευθηκεν όμως στην αδερφική της φίλη τη Ζαμπια. Και άμα βράδιασε, θατανε μια ώρα νύχτα, οι δυο γυναίκες προχωρήσανε, περάσανε τον ποταμό και μπήκανε στην εκκλησιά χωρίς να τις ιδη κανείς. Μανταλώσανε πίσω τους την πόρτα για κάλο και για κακό, εφκαιρεσανε το λάδι που βαστούσανε στη κουρούπα του Αγίου και πλησιάσανε στο Προσκυνητάρι.
  Δυο ζάλα γύρισεν οπίσω η Ζεχριε μόλις είδε το κατάντημα του Αγίου. Κι είπε στην άλλη...
-Θαρρω πως τουτοσες ο άγιος αν εμποριενε να καμη κάλο θελα καμη τ" απατου-ν-του. Γδυμνό και ξυπόλυτο τονε θωρώ και θαχη και σα δυο χρόνους να ιδη ψωμί!
 Η Ζαμπια τη μάλωσε...
-Αυτος μωρή κουζουλή είναι του θεού κομμάτι. Δεν τρώει μουδε πίνει. Μονό ζει με το δρόσος τση ταχινής. Λένε πως τρώει και τσ" ακρίδες τουτεσες απου λακούνε στα χωράφια, άλλες μα δεν κατεω μουδ" εγώ ήντα λοης είναι Τρώει και αγριογιομελο. Κι αυτά αδυνατίζουνε. Δεν παχαίνουνε. Μόνο πεσε να του ζητηξης συχωρεση!
  Άκουσε με προσοχή η Ζεχριε, εκαμεν ότι της ειπε η φίλη της παρακάλεσε τον Άγιο να γιατρέψει το παιδί της κι" αυτή θα φέρει στη χαρη του δέκα οκάδες λάδι στη βεντεμα, έναν άρτο στην εορτή του, μισή οκά λιβάνι και μια λαμπάδα όσο μάκρος έχει το κορμακι-ν-του.
  Θαύμα έγινε! Μέχρι να γυρίσουνε στο σπίτι, το παιδί είχε πάρει μεγάλη βελτίωση. Δέκα πέντε ημέρες έπινε πικρό κινίνο και κανένα καλό δεν τουκαμε. Κι αης Γιάννης ο Ριγολογος με μιας κιόλας το γιάτρεψε!
  Σε λίγο καιρό αρρώστησε κι η Φατμε, η μεγάλη κόρη της Ζαχριε. Μεταχειρίστηκαν γιατρούς και φάρμακα. Μα η μάνα της έπεσε πάλι στα πόδια τ" Αη Γιάννη και στη χάρη του χρωστά τη σωτηρία της κόρης της.
  Το τι ακολούθησε σου εκθέτω στη συνέχεια αγαπητέ μου αναγνώστη. Είδαν η Ζεχριε πως οι μπουταλοτουρκοι έχουνε θρησκεία απου ισα-ισα τονε μοιάζει. Δεν έχει εκκλησιές, δεν έχει εικόνες, δεν έχει κερί ούτε λιβάνι και το σπουδαιότερο δεν έχει Αγίους να βοηθούνε φως φανερό πως οι Χριστιανοί έχουνε από όλα Και προπαντός Άγιους να τρέξουνε σε ώρες δυστυχίας. Κι αποφάσισε να αλλαξοπιστήσει. Να γίνει Χριστιανή. Τόπε στη Ζαμπια και με την αφορμή που θα μαζώξουνε μουρμούρες, πρωτοβρεξια ήταν και χοχλιούς ανεβήκανε στο Θρόνος, το χωριό τζη. Απ" εκεί στο Μοναστήρι του Ασωμάτου, βρήκαν τον ηγούμενο και του είπαν τι θέλουν...
-Να βαφτίσει τη Ζεχριε, αυτός στάθηκε διστακτικός, τις πήρε όμως και πήγανε στ" Αγίου Πνευματου το Μοναστήρι οπού έμενεν ο Δεσπότης. Εκείνος άμα άκουσε την επιθυμία της Ζεχριε της είπε πως η πράξη της είναι καλή, θεάρεστη και σωτήρια της ψυχής της. Αλλά ο αγάς της δεν θα το δεχτή, θα διαλυθεί η οικογένεια και τι θα γίνουν τα έντεκα παιδιά της.
  Η Ζεχριε απάντησε...
-Δεν λεμενε σε κιανένα πράμα. Μήδε σεις, μηδ" εγώ. Θα για"υρω στο σπίτι μου, θαμαι κρυφτοχριστιανη, όπως είναι χιλιάδες γυναίκες στην Κρήτη και θα κάνω την προσευχή μου να με θωρεί μόνο ο Θεός.
  Νύχτα μεσάνυχτα έστειλεν ο Δεσπότης, Παπά και την εβάφτισε στο ρημοκκλήσι του Θεολόγου που είναι στο οροπέδιο του Όρους Κεντρους, Γηους- Κάμπος. Ανάδοχος ήταν η Ζαμπια και της έδωσε το όνομα Ειρήνη. Ύστερα βρήκαν οι γυναίκες Κεντριανους χοχλιούς και γυρίσανε στον Πλατανέ.
  Το πράμα πολύ καιρό κρατήθηκε μυστικό. Είδε όμως ο Μουσταφας παράξενα πολλά να γίνονται στο σπίτι -ν-του. Τα κοπέλια οντε-θελα-φανε, γι οντε θελα-κοιμηθουνε μουρμουρίζανε και κουνούσανε παράξενα τα χερια-ν-τωνε. Πηγαίνανε και στην εκκλησιά τ"Αη Γιάννη με τη μανα-ν-τωνε και στέκαν απ" όξω πολλή ώρα. Ζήτησε το λόγο. Μα του λέγανε πως δεν είναι κακό αυτό που κάνανε. Το πράμα ξεφανερώθηκαν όταν ένας Τούρκος από το χωριό Ατσιπάδες τ"Αη Βασίλη είπεν ομπρός σε πολλούς, στο Μουσταφα...
-Ιντα κάθεσαι μωρέ βουι, η χανουμη σου ερωμηεψε κι αυτή ερωμηεψενε και τα κοπέλια σου. Κι αυτά σου τακαμεν η Στριφαδορενα. Και δεν πως να τσοι σφάξεις ούλους.
  Ακουσε-ν-το κιανεις χριστιανός κι ετρεξενε και τωπενε στο Στελη Στριφαδορακη. Κι αυτός μόλις εβράδιασε επήρανε τα κοπελια-ν-του, τα κοπέλια του Μουσταφα και τσοι γυναίκες κι εξαφανίστηκεν από τον Πλατανέ. Μετά δυο μέρες ευρεθήκανε ούλοι στο Μοναστήρι του Πρέβελη. Οι καλογέροι τσοι φιλοξενήσανε μερικές ημέρες κι ύστερα με κι" άλλα γυναικόπαιδα τσ" αποβγάλανε στο  Ελεύθερο Βασίλειο. Από εκεί δεν ήλθε καμιά πληροφορία ποια ήταν η ζωή και ποιο το τέλος των.
  Εδώ μόνο έμεινε  σε κατόπι δικό της, το όνομα της Τουρκορηνης όπως παρανομιασαν οι Κρητικοί τη Ζεχριε, οταν χριστιανεψε. Κι έτσι γρικάτε και σήμερα. Το χωράφι τση Τουρκορηνης!

Μιχάλης Μ. Παπαδάκης
Ε. Δικηγόρος

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΚΤΕΛ

ΚΤΕΛ

ΟΤΑΝ ΟΙ ΡΩΣΣΟΙ ΗΤΑΝ ΣΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ

                       ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ                    

  Εννιά χρόνια, έμεινε ο Ρώσικος Στράτος στο Ρέθυμνο.
  Βουτηγμένος στη Χριστιανική Ορθόδοξο Θρησκεία, διοικημένος από Αξιωματικούς τιτλούχους της Ρωσικής Ευγενίας, από την πρώτη στιγμή που πάτησε στο Ρέθυμνο το πόδι του, μέχρις ότου έφυγε, άφησε τις καλύτερες αναμνήσεις στη Ρεθυμνιώτικη κοινωνία. Φιλόπτωχος, ελεήμων, εξοικονομούσε πολύ φτώχεια της εποχής εκείνης από το συσσίτιο του καθημερινά.  Φτωχά παιδιά, φτωχοί γονείς, με το "χρειασίδι" στο χέρι, περίμεναν στη Σοχωρα μπροστά στα σημερινά μαγειρειά του Στρατού, να πάρουν το συσσίτιο οι Ρώσοι στρατιώτες και ύστερα να πάρουν και αυτοί σειρά.
  "Χλιεμπαι" όπως λένε Ρώσικα το ψωμί, ζητούσαν οι φτωχοί από τους Ρώσους και τα απομεινάρια, το περίσσευμα εδιδοντο χωρίς διάκριση σε φύλο και θρησκεία. Και ήταν πλούσιος ο Ρώσικος Στρατός.
  Με μπόλικο άσπρο αλεύρι, ωραίο τσάι και τετράγωνη ζάχαρη. Βοδινά κρέατα, φρέσκα και με ανοιχτοχέρα διαχείριση. Κι" έτσι άλλοι από τα περισσεύματα του καζανιού, κι" άλλοι από το περίσσευμα του μάγειρα, κι" άλλοι από το περίσσευμα του Διαχειριστή, εξοικονομούνταν και ως φτωχοί, μα και πολλές φορές σαν έμποροι!
  Λένε πως πολλές φορές το κάρο της Επιμελητείας, φορτωμένο με ζάχαρη σακιά, ξεκινούσε με είκοσι τσουβάλια ζάχαρη από το λιμάνι κι" έφτανε στη Σοχωρα με δέκα μόνο.
  Στο δρόμο μεσολαβούσε το φιλικό εμπορικό.
  Φιλόθρησκοι όπως ήταν λειτουργιούνταν στην Αγια Βαρβάρα.
  Με ωραία τετραφωνία που ξεχώριζε, επιβλητικό το μπάσο, έψαλλαν κατανυκτικά τη λειτουργιά.
  Κι" από έξω στον περίβολο της Αγιάς Βαρβάρας , ήσαν στημένα στο ανάστημα ανθρώπου εννιά καμπανάκια μικρά μουσικοτατα, διδον τα τους ήχους της Βυζαντινής μουσικής κλίμακος συν ένα και που τα έπαιζε ένας μόνος στρατιώτης, σέρνοντας τα σχοινάκια τους.
  Σωστό πιάνο στη μουσική τους, δυναμικότητα τα συμπαθητικά καμπανάκια και βιοτινοζος πιανίστας με το χαδιάρικο παίξιμο του, ο Ρώσος παίκτης τους.
  Ήσυχοι, συμπαθητικοί ήχοι που δεν ακούγονταν πέρα από εκατό μέτρα, γεννούσαν μια συμπάθεια προς την Εκκλησία. Ο Ρώσος παπάς, γνωρίζονταν από τους δικούς μας από το ντύσιμο του.
  Ένας κλειστός χιτώνας από κρεμ μετάξι χωρίς φαρδομάνικα. Ένα εγκόλπιο πλούσιο στο στήθος κρεμασμένο με χονδρή αλυσίδα. Μαλλιά κομμένα πόλκα. Γενάκι περιποιημένο. Και ρεπούμπλικα μαύρη πλατύγυρη, τσακισμένη απάνω σε σχήμα αλωνιού. Και μπαστούνια με αργυρή λαβή.
  Ευγενείς και φιλοδωροι οι Ρώσοι μας έχτισαν το σημερινό Δεσποτικό και το Νοσοκομείο. Και φρόντισαν για τον εξοραισμο της πόλεως.

  Διατηρούσαν μια πλούσια Στρατιωτική Λέσχη (Σομπανιε) στην οποία έρρεε τακτικά η βότκα και η σαμπάνια σε ολονύκτια πάρτι, σκανδαλιάρικα γλέντια με ξένες καλλιτέχνιδες του τραγουδιού.
  Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε μια πρόταση τον Ρώσων κατά την διάρκεια παραμονής τους στο Ρέθυμνο, χάριν στην οποία το μικρό Ρεθυμνακι, θα έπαιρνε πρώτη θέση στα λιμάνια της Μεσογείου.
  Ο Ρώσος Στρατηγός Χροστακ κάλεσε λέει η παράδοση τους προύχοντας (Δημογέροντες τότε τους έλεγαν) της πόλεως και τους είπε...
  Θα χτίσω απάνω στη Φορτετζα ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Θα κάμω και Καζίνο. Ο Ρώσος Αυτοκράτορ θα διατάξει όλα τα Ρώσικα εμπορικά πλοία που θα πηγαίνουν προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα να περνούν από το Ρέθυμνο και να σταματούν μια μέρα.
  Έτσι θα δώσω στο Ρέθυμνο μεγάλη κίνηση και πλούτο. Κουβέντα δεν σηκώνει πως Λιμάνι θα γινόταν κατ" ανάγκη κι" η αμμουδιά μας θα γινόταν σπουδαία πλαζ.
  Τότε η Ρωσία ήταν θρησκόληπτος και η μονέδα της χρυσάφι.
  Αν πούμε λοιπόν πως θα περνούσαν τριάντα χιλιάδες προσκυνητές το χρόνο δεν θα πούμε καμιά υπερβολή.
  Σιγά σιγά θα έπιαναν στο λιμάνι και άλλα εκδρομικά βαπόρια κι" η δουλειά θα μεγάλωνε παραπάνω.
  Ο Ρώσος Στρατηγός ζήτησε την συγκατάθεση των προυχόντων.
  Κι" εκείνοι απάντησαν πως θα το σκεφθούν.
  Την άλλη μέρα έδωσαν απάντηση αρνητική, με την δικαιολογία πως αν γίνει αυτό το Καζίνο τα παιδιά τους θα γίνουν χαρτοπαίκτες.
  Λέγεται πως ο Ρώσος Διοικητής θύμωσε και απάντησε πως δεν ανακατεύεται πια στις δουλειές του Ρεθύμνου.
  Έτσι χάθηκε μια ευκαιρία να γίνει το Ρέθυμνο εκδρομικός σταθμός στη Μεσόγειο.
  Κι" έτσι κόπηκε και ο ζήλος τον Ρώσων να βοηθήσουν το Ρέθυμνο στην πρόοδο του.
  Και κερδίσαμε μόνο το Δεσποτικό και το Νοσοκομείο.
  Κι" ακόμα ότι δεν γινήκαμε χαρτοπαίκτες.
  Μα άραγε οι κάτοικοι του σημερινού Μοντε - Καρλο παίζουν όλοι χαρτιά.
  Αλλά ας το αφήσουμε αυτό και ας γυρίσουμε πίσω στην μέρα που ήρθε η Διαταγή να αποσυρθεί οριστικά ο Ρώσικος Στρατός από την Κρήτη.
  Και επειδή αυτό σήμαινε πως πλησίαζε η μεγάλη μέρα της Ενώσεως με την Ελλάδα, η είδηση χαροποίησε τους Ρεθυμνιώτες.
  Για την κατευόδωση τους οργανώθηκε Δημοτική εορτή, που μπέρδευε στο ότι ο Δήμαρχος Ρεθύμνης ητο Τούρκος και δεν θα μπορούσε να προσφωνήσει και να κατευοδώσει τους Ρώσους ως Ελευθερωτές.
  Αποφασίστικε γι" αυτό να μιλήσει στο λιμάνι ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου.
  Αλλά το βαπόρι άργησε να έρθει και η νύχτα πλάκωσε.
  Όμως τότε δεν υπήρχε ηλεκτρικό και μπέρδεψε το πράγμα της κατευοδώσεως.
  Και η νύχτα προχώρησε πέραν από τα μεσάνυχτα και το βαπόρι δεν φαινόταν. Λίγος λίγος ο κόσμος πήγαινε σπίτι του.
  Μέσα στα χαράματα ακούστηκε στην αγορά η Ρώσικη Στρατιωτική Μουσική να παίζει το εμβατήριο της Πλευνας.
  Καμπόσα παράθυρα κρυφάνοιξαν.
  Ο Ρώσικος Στρατός με το μαύρο κουστούμι του, τις μαύρες ψηλές μπότες του με το όπλο επ" ώμου και με τη ξιφολόγχη με τη θήκη της μαζί απάνω στο όπλο, σε τετράδες περνούσε από την αγορά και έφευγε.
  Σε λίγο η μουσική του έπαιζε στο λιμάνι και ύστερα έπαυσε.
  Λέω πως δεν θα ήταν πάρα πάνω από ένα λόχο.
  Στο λιμάνι ήταν λιγοστοί Ρεθυμνιώτες.
  Η καθυστέρηση του βαποριού και η άφιξη του μέσα στα ξημερώματα έγινε αφορμή να φύγει από το Ρέθυμνο ο Ρώσικος στρατός χωρίς να τον κατευόδωση όπως του άξιζε το Ρέθυμνο.
  Ήταν μια κακή σύμπτωση που εμπόδισε μια πόλη να δείξη όλη τη μεγάλη της ευγνωμοσύνη προς ένα Στρατό, που με την ενεργό επέμβαση του την έσωσε από την Τούρκικη σκλαβιά.

Κ.

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Όταν οι Ρώσσοι ήταν στο Ρέθυμνο του Ιωάννη Μιχ. Δογάνη

RethemnosNews

Ο ΕΞΩΡΑΪΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Προτείνω...
Στην μια πλευρά της πλατείας των Τεσσάρων Μαρτύρων να κατασκευαστεί στην μια νησίδα ένα λουλουδένιο Ρολόι.
Αυτό το ρολόι υπάρχει και κοσμεί κεντρικές πλατείες, όπως την πλατεία των Τριών Συμμάχων της Πάτρας, την πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη, υπάρχει ακόμα στην Γενεύη της Ελβετίας και πιθανόν και σε άλλες χώρες του κόσμου.

Στην άλλη πλευρά της πλατείας θα μπορούσε να κατασκευαστεί ομοίωμα της αρχαίας τριήρης του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η τριήρης θα μπορούσε να φιλοτεχνηθεί από Ρεθυμνιώτες καλλιτέχνες και σε διαστάσεις που να μην είναι δαπανηρές.

Το κόστος του όλου εγχειρήματος είναι πολύ μικρό και ο Δήμος έχει την δυνατότητα να το χρηματοδοτήσει.
Αυτές οι δυο προτάσεις θα μπορούσαν να κοσμήσουν την πολυσύχναστη πλατεία του Ρεθύμνου και να αποτελούν πόλο έλξης περαστικών και ξένων επισκεπτών προάγοντας τον πολιτισμό μας, μέσο της αισθητικής τους στην πόλη μας.


Προσεχώς...
Η χρυσή τομή της ακτοπλοϊκής σύνδεσης του Ρεθύμνου με τον Πειραιά.

Του Ιωάννη Μιχαήλ Δογάνη
Σκέψεις και γνώμες
ενός παλιού Ρεθυμνιώτη
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

"ΛΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ ΡΕΘΥΜΝΟΥ"

ΕΝΑ ΧΡΟΝΙΟ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΜΟΝΙΜΗ ΛΥΣΗ

Ένα θέμα που απασχολεί για χρόνια το Δήμο και τους δημότες του είναι το θέμα της ευρέσεως μόνιμης θέσης για τη λαϊκή αγορά μας.
Η λαϊκή αγορά αποτελεί παράδοση για την πόλη μας, αλλά και για πολλές πόλεις ανά την Ελλάδα. Εκεί ο καταναλωτής μπορεί να προμηθευτεί τα προϊόντα που διατίθονται φρέσκα και κατευθείαν από τον παραγωγό χωρίς μεσάζοντες μέσα από αυτό το ιδιόρρυθμο παζάρι.
Η λαϊκή αγορά Ρεθύμνου αποτελεί και θα αποτελεί ένα όπλο για τον καταναλωτή να βρει φθηνά και ποιοτικά προϊόντα και δίνει στον παραγωγό την ευκαιρία να πουλήσει απευθείας τα προϊόντα του (χωρίς μεσάζοντες) , αποκομίζοντας και οι δυο κέρδος ταυτόχρονα.
Εδώ και λίγο καιρό έχει ανοίξει και λειτουργεί η πρώτη στεγασμένη λαϊκή αγορά στον Άγιο Στέφανο αττικής.
Η αγορά λοιπόν αυτή βρίσκεται σε ένα χώρο 1200 τ.μ και είναι ανοικτή για το κοινό κάθε Σάββατο, ενώ στον ίδιο χώρο λειτουργεί καθημερινά παντοπωλείο στα ράφια του οποίου βρίσκει κανείς μια τεράστια ποικιλία από ελληνικά συσκευασμένα βιολογικά προϊόντα.
«Το Farmers Republic είναι αυτό ακριβώς που μαρτυρεί ο τίτλος του, μια δημοκρατία των αγροτών στην οποία παραγωγοί και καταναλωτές έχουν τον πρώτο λόγο. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη στη χώρα στεγασμένη λαϊκή αγορά βιολογικών ελληνικών προϊόντων, όπου οι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να συστήσουν οι ίδιοι τα προϊόντα τους στους πελάτες, να αναπτύξουν μαζί τους μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού, ενώ σύντομα θα μπορούν να κάνουν και τη μαναβική τους 24 ώρες το 24ωρο με ένα… κλικ μέσω του e-shop, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.farmersrepublic.gr».
Συνεπώς, άραγε θα μπορούσαμε και εμείς να δημιουργήσουμε ένα τέτοιο πολυχώρο, που να ταιριάζει στην αισθητική μας και που μέσα από εκεί να εξυπηρετείτε ο κόσμος βρέξει χιονίσει και τέλος τέλος να αποτελεί και πόλο έλξης για τους ξένους επισκέπτες μας.
Ας γίνει μια σκέψη για αυτή την ιδέα, ας ζυγίσουμε τα υπέρ και τα κατά, ας κάνουμε μια μελέτη για την εξεύρεση χώρου.
Μια ιδέα είναι  εάν δεν δημιουργηθεί το υπόγειο πάρκινγκ στους Τέσσερις Μάρτυρες, στη θέση αυτού του πάρκινγκ που έχουμε τώρα, αν θα μπορούσαμε να έχουμε και εμείς μια Αγορά στεγασμένη που πολλές πόλεις ανά την Ελλάδα έχουν.(Μην πάμε μακριά στα Χάνια για παράδειγμα)
Και μια άλλη πιο ριζοσπαστική σκέψη είναι ο χώρος του Εθνικού Στάδιου  της Σοχωρας, τώρα και με την ενδεχόμενη ανάπλαση της περιοχής, άραγε θα ήταν ιεροσυλία στη θέση του μαζί με την ανάπλαση της περιοχής, να εκμεταλλευόμασταν πιο ορθολογικά εκείνη την πολύπαθη μεριά του Ρεθύμνου.
Τέλος πάντων, αυτά που αναφέρω είναι σκόρπιες σκέψεις, χωρίς προϋπολογισμούς, πολεοδομικές διατάξεις, αντιδράσεις από τους διάφορους κλάδους και γενικά όλα αυτά που χρειάζονται για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο έργο.
Αλλά νομίζω ότι σαν σκέψεις, θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε μια τέτοια κίνηση που μόνο καλό θα έκανε στον τόπο μας, να έχουμε μια όμορφα χωροθετημένη στεγασμένη λαϊκή αγορά, που να εξυπηρετεί το Ρεθυμνιώτη και συγχρόνως να γίνει ένας μαγνήτης για τον τουριστικό κόσμο.

ΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ FARMERS REPUBLIC από την επίσημη σελίδα http://farmersrepublic.gr/.
Το Farmers Republic δημιουργήθηκε από μία ομάδα νέων ανθρώπων, με στόχο και όραμα να προσφέρουν ένα ξεχωριστό περιβάλλον διάθεσης τροφίμων τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους παραγωγούς.
Δημιουργήθηκε στα πρότυπα των Farmer's Markets, τα οποία κερδίζουν συνεχώς έδαφος διεθνώς – όπως η Borought Market στο Λονδίνο, που αποτελεί και διεθνές σημείο αναφοράς για αγοραστές υψηλών απαιτήσεων.
Το Farmers Republic είναι μια νέα αντίληψη «Λαϊκής Αγοράς» που, με το παντοπωλείο και το e-shop του, εξασφαλίζει στους καταναλωτές τα καλύτερα πιστοποιημένα βιολογικά και ολοκληρωμένης διαχείρισης παραδοσιακά προϊόντα (νωπά και τυποποιημένα), αλλά και στους παραγωγούς καλύτερες προϋποθέσεις ανάπτυξης.
Χαμηλές τιμές, χωρίς μεσάζοντες
Με νέους όρους, για πραγματικά δίκαιο εμπόριο, όλοι κερδίζουν:
• Οι καταναλωτές αγοράζουν φθηνότερα, προϊόντα άριστης ποιότητας.
• Οι παραγωγοί πωλούν απευθείας, εξασφαλίζοντας καλύτερες τιμές και άμεση επαφή και σχέση με τους καταναλωτές.
Ελεύθερο Ωράριο, χωρίς περιορισμούς, για ευελιξία, ευκολία και ταχύτητα αγορών.
Η συνεργασία σας με το Farmers Republic γίνεται με ξεκάθαρους και δίκαιους όρους.
Το χαμηλό κόστος συμμετοχής, η απευθείας πώληση – χωρίς τους μεσάζοντες – στον τελικό καταναλωτή, και η επιβράβευση με πολλαπλά οφέλη, αποτελούν μοναδικές δυνατότητες και ενισχύουν την παραγωγική δύναμη της χώρας – δηλαδή Εσάς.
Το Farmers Republic:
Στηρίζει τον Έλληνα γεωργό, κτηνοτρόφο, οικοτέχνη και βιοτέχνη τροφίμων μέσα από ένα τριπλό κανάλι δίκαιου εμπορίου και συνθήκες υγιούς ανάπτυξης του κλάδου, που ευνοούν την απασχόληση στη χώρα μας.
Αναδεικνύει τα παραδοσιακά πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, επαναφέροντας τις αξίες και την ηθική στη διάθεση των τροφίμων.
Επενδύει στην εργατικότητα, στις επιχειρηματικές ικανότητες, στις παραδόσεις και τις αξίες του λαού μας, δημιουργώντας ένα δυναμικό και εξωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης.

Του Ιωάννη Μιχαήλ Δογάνη
Σκέψεις και γνώμες
ενός παλιού Ρεθυμνιώτη
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Πηγή
 Απόσπασμα από επίσημη σελίδα
 http://farmersrepublic.gr/

Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

                                            

   Μετά την νίκη τους κατά των Περσών στις Πλαταιές το 479 π.Χ οι Αθηναίοι επέστρεψαν στην εγκαταλειμμένη τους πόλη, οπού βρήκαν όλα τα κτίσματα της Ακρόπολης ερημωμένα. Ο Περικλής θέλησε να ξανακτίσει την πόλη και να την αναδείξει σε καλλιτεχνικό, πολιτιστικό αλλά και πολιτικό κέντρο της Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια των τριάντα χρόνων διακυβέρνησης της πόλης ανεγέρθηκαν πολλά κτίσματα όπως ο Παρθενώνας, τα Προπύλαια και άλλα. Η γενική καλλιτεχνική επίβλεψη των κτισμάτων της Ακρόπολης ανατέθηκε στο Φειδία, ο οποίος διακρίθηκε για τη μοναδική μεγαλοπρέπεια που διέθεταν οι διακοσμήσεις που δημιούργησε.

  O Παρθενώνας αφιερώθηκε στη θεά Αθηνά και χρειάστηκαν 15 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Το χρονικό αυτό διάστημα είναι εξαιρετικά σύντομο εάν λάβουμε υπόψη μας τις αρχιτεκτονικές αρχές που χρησιμοποιήθηκαν, μερικές από τις οποίες μας είναι ακόμη άγνωστες.

  Το 450 μ.Χ ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία, όμως το 1204, όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την Αθήνα, έγινε καθολικός ναός.

  Έπειτα, το 1453, κάτω από την κυριαρχία των Τούρκων πλέον, εξελίχθηκε σε τζαμί και τούρκικα σπίτια χτίστηκαν γύρω του.

 Το 1674, ο Γάλλος πρεσβευτής Μαρκήσιος του Νointel επισκέφθηκε την Αθήνα συνοδευόμενος από τον Jacquew Carrey, ο οποίος έκανε κάποια σχέδια του Παρθενώνα. Στα σχέδια του Carrey φαίνεται ότι εκείνη την εποχή ο Παρθενώνας παρέμενε ακόμα άθικτος.

  Δεκατρία χρόνια αργότερα, το 1687, ο Βενετός στρατηγός Francesco Morosini πολιόρκησε την Ακρόπολη. Τη βομβάρδισε παρά το γεγονός ότι γνώριζε πως οι Τούρκοι τη χρησιμοποιούσαν ως πυριτιδαποθήκη. Από την έκρηξη που δημιουργήθηκε καταστράφηκε μεγάλο μέρος του Παρθενώνα.   Ο Thomas Bruce, έβδομος κόμης του Elgin, ήταν πρεσβευτής της Βρετανίας στην Κωνσταντινούπολη το 1799. Επιθυμία του ήταν να θέσει τον εαυτό του στην υπηρεσία των Τεχνών φέρνοντας τους συμπατριώτες του πιο κοντά στις Ελληνικές αρχαιότητες.

  Δημιούργησε λοιπόν ομάδα από ζωγράφους, αρχιτέκτονες και γλύπτες. Τον επόμενο χρόνο, η τοπική Τουρκική διοίκηση επέτρεψε στους καλλιτέχνες να κάνουν σχέδια αλλά τους απαγόρευσε να προχωρήσουν στην κατασκευή προπλασμάτων, η να στήσουν σκαλωσιές για να μπορέσουν να μελετήσουν από πιο κοντά τα γλυπτά.

 Παρόλες τις απαγορεύσεις η λεηλασία του Παρθενώνα άρχισε αμέσως. Τα γλυπτά του ναού κατέβηκαν από τη θέση τους και μεταφέρθηκαν στη Βρετανία με πολεμικό πλοίο. Στις 26 Δεκεμβρίου του 1801, φοβούμενος ότι ίσως οι Γάλλοι επιχειρούσαν να τον εμποδίσουν, ο Elgin διέταξε την άμεση αποστολή των γλυπτών με το πλοίο "Mentor", το οποίο είχε φέρει για αυτό το σκοπό.

  Μέσα στο 1806, αποσπάστηκε μια από τις Καρυάτιδες, μια γωνία του Ερεχθειου, τμήμα της ζωφόρου του Παρθενώνα, πολλές επιγραφές και εκατοντάδες αγγεία Προστέθηκαν κι" άλλοι σ" αυτό το παραλήρημα λεηλασίας, το οποίο δεν περιορίστηκε στην Ακρόπολη αλλά εξαπλώθηκε στην Αθήνα και σε μεγάλα τμήματα της Ελλάδας και συνεχίστηκε για πολλά χρόνια.

  Το 1810 ο Elgin φόρτωσε τα τελευταία λάφυρα του στο πολεμικό πλοίο "Hydra".

  Το 1817, δυο ακόμα πολεμικά πλοία, τα "Tagus" και "Satellite", έφυγαν για τη Βρετανία φορτωμένα με μαρμάρινες ταφόπλακες, χάλκινα αντικείμενα και εκατοντάδες αγγεία. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Ελληνικός πόλεμος για την απελευθέρωση έδωσε τέλος στην λεηλασία του Elgin. 

  Τον Ιανουάριο του 1804 έφτασαν στο Λονδίνο τα πρώτα 65 κιβώτια. Εκεί παρέμειναν για δυο χρόνια καθώς ο Elgin ήταν φυλακισμένος στη Γαλλία. Η κακή μεταχείριση την οποία υπέστησαν τα μάρμαρα ήταν αναπόφευκτη. Τοποθετήθηκαν στην υγρή και βρόμικη αποθήκη καθώς και έξω στο οικόπεδο της οικίας του Elgin, οπού και παρέμειναν για τρία χρόνια, παραδομένα στη διάβρωση που προκαλεί το υγρό κλίμα του Λονδίνου, ενώ εκείνος προσπαθούσε να βρει αγοραστή. Ο Elgin επιχείρησε να πουλήσει τα μάρμαρα στη Βρετανική κυβέρνηση αλλά το ποσό που ζήτησε ήταν πολύ υψηλό με αποτέλεσμα να του αρνηθούν. Με το πέρασμα των χρόνων, τα μάρμαρα επηρέασαν τη ζωή των ανθρώπων στη Βρετανία. Εκκλησίες, κτίρια και σπίτια χτίζονταν σε κλασικό αρχαιοελληνικό ρυθμό. Σε επιστολή του το 1815, ο Elgin παραδέχεται ότι τα μάρμαρα βρίσκονταν ακόμη στην καρβουναποθήκη του σπιτιού του στο Burlington, εκτεθειμένα στην καταστροφική υγρασία.

  Τελικά το 1816, τα μάρμαρα πουλήθηκαν στη Βρετανική κυβέρνηση και μεταφέρθηκαν αμέσως στο Βρετανικό Μουσείο, οπού δημιουργήθηκε ειδικός εκθεσιακός χώρος με δαπάνη του Sir Jozeph Duveen.

 Το Δεκέμβριο του 1940, η βουλευτής των Εργατικών κ.Keir ρώτησε τον πρωθυπουργό κ. Winston Churchill εάν τα μάρμαρα θα επιστέφονταν στην Ελλάδα ως μερική αναγνώριση της αντίστασης που επέδειξε η χώρα αυτή ενάντια στους Γερμανούς και της θυσίας του λαού της. Η απάντηση ήταν αρνητική.

  Η ερώτηση της κ.Keir συμπίπτει χρονικά με μεγάλο αριθμό επιστολών υπέρ της επιστροφής των μαρμάρων στην Ελλάδα, τις οποίες δημοσιεύουν οι Times.

  Το 1941, ο αρχηγός της Εργατικής παράταξης κ. Clement Attlee, μέλος της κυβέρνησης συνασπισμού που βρισκόταν στην ηγεσία την περίοδο του πολέμου, απάντησε στην κ.Keir ότι δεν υπήρχε πρόθεση να ληφθούν μέτρα για την επιστροφή των μαρμάρων.

  Ο Edward Clarke, στο βιβλίο του "Ταξίδια σε ευρωπαϊκές χώρες" που δημοσιεύθηκε το 1811, παραθέτει μια από τις διασημότερες περιγραφές των επιχειρήσεων που διεξήγαγε στην Ακρόπολη η ομάδα εργατών του Λόρδου Elgin υπό την επίβλεψη του Lusieri. Σύμφωνα με τον Clarke, ο οποίος ήταν παρών όταν μεταφέρονταν οι μετόπες, επρόκειτο για φανταστικά, θαυμάσιας τέχνης γλυπτά, όμως σε μια άτυχη στιγμή, ένα κομμάτι του πεντελικού μαρμάρου υποχώρησε κάτω από την πίεση των μηχανημάτων του Elgin και ο Clarke αναφέρει ότι ακόμα και ο Τούρκος αξιωματικός έβγαλε μια απελπισμένη κραυγή καθώς το μάρμαρο έσπαζε σε εκατοντάδες κομμάτια.

  Ο συγγραφέας αναφέρει ακόμα ότι οι εργάτες του Elgin δεν κατέστρεψαν τον Παρθενώνα κατά λάθος, αλλά έκοψαν το μάρμαρο σε μικρότερα κομμάτια προκειμένου να γίνει η μεταφορά του ευκολότερη. Επίσης, ο Clarke γνώριζε ότι τα γλυπτά κοσμήματα του Παρθενώνα ήταν κατά τέτοιο τρόπο σχεδιασμένα από τον Φειδία και τους συνεργάτες του ώστε η καλύτερη γωνία θέασης τους να είναι από κάτω προς τα πάνω και όχι όταν βρίσκονται στο ύψος των ματιών, όπως συμβαίνει όταν εκτίθενται σε μουσείο.

 Ολοκληρώνει την αναφορά του τονίζοντας ότι ο ναός υπέστη μεγάλη ζημιά από εκείνη που προκάλεσαν τα μηχανήματα του Morosini, ότι διεπραχθει μεγάλη παρανομία και ότι η Αγγλική κυβέρνηση θα μπορούσε να είχε απαιτήσει από την Τουρκική κυβέρνηση τη λήψη μέτρων για την προστασία των γλυπτών. Ο Edward Dodwell, αντικρούοντας το επιχείρημα των Βρετανών, επισημαίνει ότι οι Έλληνες δεν αδιαφορούσαν για τη διατήρηση των μνημείων. Πολλοί ήταν εκείνοι που διαμαρτυρήθηκαν στο Σουλτάνο για την καταστροφή, καθώς ήταν εκείνος που επέτρεψε στον Elgin να πραγματοποιήσει τα σχέδια του. Δηλώνει επίσης, ότι αισθάνθηκε ταπεινωμένος οντάς μάρτυρας σε αυτή τη λεηλασία των πλέον ξεχωριστών γλυπτών και αρχιτεκτονικών στοιχείων. Προσθέτει ότι οι τέχνες στην Αγγλία θα μπορούσαν να επωφεληθούν από προπλάσματα των γλυπτών του Φειδία και τονίζει ότι δεν πρόκειται μόνο για βέβηλη πράξη αλλά επιπλέον ανατέθηκε σε ανθρώπους που ενεργούσαν αποκλειστικά από προσωπικό συμφέρον. 

  Η δεύτερη απόπειρα του Elgin να πουλήσει τα μάρμαρα στη βρετανική κυβέρνηση οδήγησαν σε διένεξη στη Βουλή, κατά την οποία ο βουλευτής Sir John Newport είπε για τον Λόρδο Elgin...

"Ο ευγενής Λόρδος εκμεταλλεύθηκε τα πλέον άνομα μέσα (δηλ. τη δωροδοκία) και διέπραξε την πιο σκανδαλώδη λεηλασία".

 Την ίδια μέρα, ο ομιλητής του Κοινοβουλίου σημείωσε στα πρακτικά...

 "Η αίτηση του Λόρδου Elgin καταχωρήθηκε. Διαμφισβητήθηκαν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας του της συλλογής. Επιπλέον επικρίθηκε η συμπεριφορά του".

  Στους πρώτους ανθρώπους που επέκριναν τον Λόρδο Elgin συγκαταλέγεται και ο βουλευτής H. Hammersley. Υποστήριξε ότι σε περίπτωση που κάποια μελλοντική Ελληνική κυβέρνηση ζητούσε τα μάρμαρα πίσω, η Αγγλία θα έπρεπε να τα επιστρέψει χωρίς περαιτέρω διαδικασίες η άρνηση.

  Ο Dodwell και Clarke πρότειναν την επιστροφή τουλάχιστον του μαρμάρινου πλαισίου του Ερεχθειου και του Ιωνικού κίονα.

  Επίσης, το 1890, ο Franklin Harrison στο κύριο άρθρο του περιοδικού "19ος αιώνας", το οποίο δημοσίευσε με τον τίτλο "Επιστρέψτε τα Ελγίνεια μάρμαρα!" υποστηρίζει ότι τα γλυπτά ήταν περισσότερο αγαπητά στους Έλληνες από ότι στους Βρετανούς.

  Επιπλέον, ο βουλευτής και γραμματέας τότε του πρωθυπουργού Philip Sassoon έγραψε στους Times το 1928...

Τα έξοχα ερείπια του Παρθενώνα και η φωτεινή ατμόσφαιρα της Αθήνας αποτελούσαν καταλληλότερη θέση για τα πιο αρμονικά γλυπτά του κόσμου από ότι το Βρετανικό Μουσείο.

Φ.ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Η λεηλασία της Ακροπόλεως των Αθηνών του Ιωάννη Μιχ. Δογάνη ...

rethemnosnews.gr

ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΤΟΥ 1915

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ

ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

  Πηγαίο και άφθονο ήταν το κέφι κείνη τη χρονιά.

  Ο λόγος δεν είναι τα οικονομικά. Όπως πάντα στο Ρέθεμνος, έτσι και τότες ήτανε κρίση. Και το λάδι που ήτανε χρυσάφι, δεν είχε γίνει. Με στέρηση και με μιζέρια την περνούσε ο κοσμάκης. Τις ελλείψεις όμως και τις στερήσεις ευκάλυπτε το πλούσιο το χωρίς συγκεκριμένη αφορμή κέφι.

  Όλες τις Αποκριές, όλα τα βράδια ήτανε ζωηρή κίνηση στα σπίτια, στα μαγαζιά, στις ταβέρνες.

  Ο Νικηστρατος με το βιολί του και τις ωραίες του, τις παθητικές, τις όμορφες μαντινάδες του, ο Δαλεντζας με τη λύρα του ο Αγιουτης με το μπουζούκι του, και πολλοί άλλοι καλύτεροι και χειρότεροι οργανοπαίκτες και τραγουδιστές από τούτους, σκορπίζανε παντού τους σκοπούς τους και τη διάθεση για γλέντι.

  Και τα παιδιά, που είχε μεταδοθεί και σε αυτά η ψυχική διάθεση από τους μεγάλους, κάνανε διαβολεμένους θορύβους, φωνές, τραγούδια και παιχνίδια οπού περνούσανε ιδίως τις βραδινές ώρες.

  Ήτανε βέβαια το κέφι πηγαίο, μα ήτανε και οι άνθρωποι που το δημιουργούσανε.

  Φτωχοί βιοπαλαιστές, με πολλά παιδιά, με ολόκληρα τα προβλήματα της ζωής τους άλυτα, παραμερίζανε προσωρινά την ποδιά της εργασίας και τις δυσκολίες της ζωής και πρωτοστατούσανε στα γλέντια και τους έδιναν ομορφιά.

  Ποιος δεν θυμάται τον Μανώλη τον γαλατά τον πατέρα του γλύπτη Ιω. Κανακακη. Τον καλό και αστείο στην εμφάνιση του, που μόνο με τη θέα της γελάς.

  Είχε δέκα η δώδεκα παιδιά ανήλικα στο λαιμό του και μόνο τον κόπο και τον ημερονύκτιο μόχθο του διά να τα συντηρήσει στη ζωή. Και όμως αυτός ήταν εκείνες τις Αποκριές ο βασιλιάς του Καρναβαλιού στο Ρέθεμνος.

 Είχε και συνεργάτες εκλεκτούς. Οι δάσκαλοι Σταυρακακης, Ηλιακακης που παίζανε βιολί, ο Μανωλης (Χρυσανθος) Βιτζικουνακης μαντολίνο, Αρτεμης Μπεμπισακης, Μ. Ηλιακακης, Κ. Βαρουχας, Π.Σκαντακης, Ιω. Καμπουρακης, Ν. Γουναριδης καλοί τραγουδιστές. Είχαμε κάνει ένα άρτιο αποκριάτικο συγκρότημα με καλλιτεχνικά μέλη του τους εκλεκτούς πολίτες και πραγματικούς καλλιτέχνες επιπλοποιούς , Νικο και Βαγγελη Μουντριανακη, από τους οποίους ο πρώτος έπαιζε ωραία κιθάρα και τραγουδούσε περίφημα.

  Όλοι αυτοί με μακριές και φιλότιμες προσπάθειες και δοκιμές παρουσιάσαν πράγματα που δεν ξανάγιναν και ούτε νομίζω πως είναι βολετό να ξαναγίνουν στο Ρέθεμνος.

  Οι αδερφοί Μουντριανακιδες, σκάρωσαν επάνω σε ένα μακρύ κάρο, ένα τεράστιο μαντολίνο που είχε δώδεκα μέτρα μάκρος, τέσσερα πλάτος και δυο μέτρα βάθος. Έκαμαν το σκελετό με λεπτά ξύλα και τον επένδυσαν με πανί που είχε καφέ και άσπρες λουρίδες όπως είναι εκείνες του μαντολίνου.

 Μάσκες ήσαν τα κλειδιά και ο καβαλάρης αυτού του πρωτότυπου μαντολίνου οι χορδές του άσπρα σχοινιά και τριγύρω του ήταν λουλούδια.

  Ο Θρόνος του Καρνάβαλου ήταν στο κάρο στερεωμένος, αλλά φαινόταν να είναι στη βάση του μαντολίνου εκεί που στερεώνονται οι χορδές. Μέσα στο μαντολίνο θα έμπαιναν όλοι οι ανώτερο τραγουδιστές και οργανοπαίκτες και ο Βασιλιάς θα καθότανε στο Θρόνο του και θα κουνούσε τις χορδές του μαντολίνου με ένα ταραχτή που είχε στο μαγαζί και ανακάτευε το γάλα.

  Ετσια και έγινε την Κυριακή του 1915. Το κάρο με το μαντολίνο κατασκευάστηκε στη Σωχορα, γιατί εκεί μόνο το έβαζε ο χώρος και από εκεί ξεκίνησε.

  Έζεψαν ένα τεράστιο άλογο, φοράδα που είχαν αγορασμένη από τους Ρώσους ο μακαρίτης ο Γκαγκας. Και το άλογο οδηγούσε ένας Οθωμανός ο Αμπτουλλας, που το είχε και το δούλευε και τις άλλες μέρες κουβαλούσε πέτρες και λάδια και τον εγνώριζε.

  Όταν όλοι πήραν τις θέσεις τους, άρχισεν η θριαμβευτική παρέλαση του Καρναβαλιού.

  Ο Βασιλιάς ντυμένος με κόκκινα και χρυσά ρούχα και στέμμα, έδινε συνθήματα. 

 - Εμπρός παιδιά να φύγουμε

  όλοι μας για τα ξένα

  με το δικό μας Βασιλιά

  του Καρναβάλου Στέμμα.

- Εμπρός παιδιά, δουλειά παιδιά

  τη μέρα και τη νύχτα

  Ναχωμε χρυσή καρδία.

 -Τωρα καθένας ας χαρεί

  καιρό που δεν εχαρει

  Τώρα που είναι νιος και νεις

  τώρα ας χαρεί.

  Ακολούθησαν οι "ανθισμένη αμυγδαλιά" και άλλα ωραία τραγουδάκια της εποχής. Και οι μελωδικές φωνές και οι ήχοι των οργάνων σαν έβγαιναν από το τεράστιο μαντολίνο, αποτελούσαν ένα πραγματικό χαριτωμένο σύνολο ωδικής και μουσικής μαζί, που δεν ξανάδε το Ρέθεμνος.

  Το κάρο με τον Καρνάβαλο ξεκίνησεν από την Μαρμαροπορτα, πέρασε στ" Αμπουχουρι, Μεγάλη Πόρτα, Άμμος Πόρτα, πέρασε την οδό Αρκαδίου, μέχρι το φούρνο του Ροδινου που ήταν στον Πόρο του λιμανιού και γύρισε πίσω τον ίδιο δρόμο.

  Το σύνθημα του γυρισμού εδωκεν ο Βασιλιάς Καρνάβαλος με αφάνταστα γέλια φωνές και τραγούδια. Τα μπαλκόνια, τα παράθυρα, οι στέγες των σπιτιών ήσαν γεμάτες κόσμο που πετούσε λουλούδια και φασόλες στο μαντολίνο του Καρνάβαλου. 

  Και όλοι πείραζαν το Βασιλιά.

  Ο φίλος του ο γέρο Γαληνος ο ζωγράφος, αντίς άλλης υποδοχής του εφώναζε...

 "Φχιου Βασιλιά, φχιου Βασιλιά" και του έκανε μανίκια. Και ο Βασιλιάς του έδειχνε με Βασιλική αξιοπρέπεια, πως τονε γράφει σε μέρος του σώματος του που δεν μπορώ να σας πω.

  Ο Γιάννης ο Τερζης που ήταν εκεί που τώρα είναι το χρυσοχοείων Κουγιτου πέταξε του Βασιλιά δυο κρεμμύδες, από το μαγαζί του.

  Κι ο Βασιλιάς του είπε, απομεινομενος στο πλήθος...

 -Εδώ είναι ο Γιάννης  ο Τερζης με το μεγάλο φέσι

  κι ανε βολή κανιους ποσας

  να πα να τονε χ..σει.

  Όταν ο Βασιλιάς είδε ένα παπά να παρακολουθεί κι αυτός του είπε...

 -Όποιος δεν τον αγαπά

  τον αφεη τον παπά

  ναχει την τρομάρα του

  και τη λιγωμάρα του.

  Κι όταν όλο το πλήθος τον επευφημούσε, του χειρονομούσε και του φώναζε και αυτός, είχε και έλεγε ανεξάντλητα αστεία.

  Σαν Βασιλιάς υπόγραφε και κάπου κάπου Και είχε για πένα ένα τεράστιο καλάμι και για καλαμάρι τον πισινό της φοράδας. Εκεί βουτούσε και υπόγραφε.

  Κι αυτές τις χειρονομίες και τους αστείους μορφασμούς του Βασιλιά ο κόσμος δεχότανε με χάχανα, με φωνές και σφυρίγματα, πανδαιμόνιο ολόκληρο.

  Από τα μπαλκόνια που πετούσαν λουλούδια στο μαντολίνο και οπού άλλου ήθελαν οι έγκλειστοι σ" αυτό έριχναν κι αυτοί λουλούδια με μια λαβίδα της επινοήσεως του Μουντριανακη που τα πετούσε μακριά.

 Η περιοδεία του Καρναβαλιού με αδιάπτωτο και αυξανόμενο κέφι κατέληξε πάλι στη Σοχωρα...

  Και από εκεί οι Ρεθυμνιώτες έπιασαν τους δρόμους και τις πλατείες, τα μαγαζιά, τα σπίτια και συνέχιζαν το γλέντι τους και άλλοι πήγανε στο θέατρο "Ιδαίων Άνδρον" του Σπανδαγου, που ήταν δημόσιος χώρος.

  Όλη τη νύχτα βάσταξε το αξέχαστο εκείνο γλέντι σε όλη του την ένταση.

  Και την επομένη. Καθαρά Δευτέρα, ο κόσμος εφοδιάστηκε με σκόρδα, κρεμμύδια, ελιές, χαλβάδες, θαλασσινά, ταραμάδες και κρασί κι" άνοιξε με τις οικογένειες του και με τους φίλους του τη Σαρακοστή στο Τοπαλτι, πάνω στα χόρτα και στα χαμόκλαδα με χορούς, τραγούδια με καλή καρδιά και με σπάνιο κουράγιο για τη Σαρακοστή που τότε, τη νηστεύανε.

Μιχάλης Μ. Παπαδάκης

Ε. Δικηγόρος

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Οι Απόκριες του 1915 του Ιωάννη Μιχ. Δογάνη

RethemnosNews

Κουμπές κάτω από το στρατόπεδο

                                Κουμπές κάτω από το στρατόπεδο

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΦΡΟΝΗΜΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ

ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ

  ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ

  ΑΜΒΟΥΡΓΟΝ 

  Τον πόλεμο που άρχισε ο Χίτλερ το 1939 κοντεύει τώρα να κερδίσει ο Αντεναουερ. Η νίκη του σημερινού καγκελαρίου θα οφείλεται σε μια εξυπνότερη διαχείριση του θέματος των συμμαχιών αντί να περιφρονεί το Βατικανό και να χτυπάει τους Αμερικάνους ο Πρωθυπουργός της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας έχει κατορθώσει να εξασφαλίσει την υποστήριξη των δυο αυτών μεγάλων δυνάμεων και με τη βοήθεια τους βαδίζει σταθερά προς την κατοχύρωση της Γερμανικής ηγεμονίας πάνω στην Ευρώπη.

  Οι διάφοροι σταθμοί της πορείας αυτής από την ερείπωση του 1945 ως την σημερινή γενική ακμή της Γερμανίας που επιτρέπει σε γερμανικές εφημερίδες να μιλάνε περί των "δήθεν νικητών" του τελευταίου πολέμου είναι αρκετά γνωστοί. Και όχι λιγότερο γνωστοί είναι οι παράγοντες που έφεραν την εξέλιξη αυτή. Ο Ρώσικος κίνδυνος η Αμερικανική ψύχωσης ότι μια ισχυρή Γερμανία είναι το μόνο αντίδοτο κατά του κινδύνου αυτού η εργατικότητα και η δύναμη του Γερμανικού λαού τα συμφέροντα των Αμερικάνων κεφαλαιούχων για επωφελείς επενδύσεις κεφαλαίων στη Γερμανία κλπ.

  Είναι αναμφισβήτητο ότι μέσα σε μια ομαλή δημοκρατική ειρήνη η Γερμανία αναγκαστικά θα έπαιρνε αργά η γρήγορα μια θέση προέχουσα μέσα στην ευρωπαϊκή κοινότητα των λαών, θέση ανάλογη προς τις οικονομικές και πνευματικές δυνάμεις της. Είχε όμως υπάρξει η ελπίδα ότι η Γερμανία στα διεθνή δικαιώματα της θα συνοδευόταν από κάποιαν ουσιαστική μεταβολή στο γερμανικό εθνικό φρόνημα έτσι ώστε η άνοδος αυτής της καινούριας Γερμανίας να μην αποτελέσει κίνδυνο για τη δημοκρατία και για τη δημοκρατική ατμόσφαιρα που υποτίθεται ότι χαρακτηρίζει το δυτικό κόσμο.

  Η ελπίδα αυτή έμεινε απραγματοποίητη και είναι πάντως χρήσιμο το γεγονός αυτό να μην λησμονούσε κατά την εκτίμηση της σύγχρονης πολιτικής καταστάσεως προ πάντων να μη το λησμονούν όσοι βιάζονται να προπαγανδίσουν η να πανηγυρίσουν την γερμανική αυτή πρωτοκαθεδρία.

 ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ 

 Έμμονη ιδέα των Αγγλοσαξόνων να πιστεύουν ότι μπορούν με διαλέξεις και μορφωτικές ταινίες να διδάξουν τους άλλους.

 Η δυτική Γερμανία πλημμύρισε μετά το τέλος του πολέμου από Αγγλοσάξονες "αναμορφωτές" φορτωμένους με πολλή καλή θέληση με πολλές στατιστικές και με αρκετή αφέλεια. Κανείς δεν φαίνεται να σκέφθηκε εκείνη την εποχή ότι η δημοκρατία δεν διδάσκεται σαν προπαίδεια πολλαπλασιασμού ότι ένας μεγάλος λαός ύστερα από την ηρωικότερη πολεμική προσπάθεια της ιστορίας δεν είναι ψυχολογικό να δεχθεί μαθήματα από τον νικητή ότι για ένα λαό με την πνευματική παράδοση του γερμανικού οι αμερικάνικες πολιτικές σοφίες αποτελούσαν μάλλον ευτράπελες ανοησίες.

 Το αποτέλεσμα φυσικά δεν ήταν το επιδιωκόμενο και συχνά ήταν ακριβώς το αντίθετο. Σήμερα η "δημοκρατική αναμόρφωση" έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία της πολιτικής σάτιρας των καμπαρέ και εκεί κηδεύεται κάθε βράδυ με τη συνοδεία πυκνών γέλιων. Αλλά τα γέλια αυτά έχουν τάχα ως μοναδικό στόχο την κωμική μορφή του αναμορφωτή η μήπως ως ένα κάποιο βαθμό περιγελούν γενικά αυτό το παράξενο το ακατανόητο εμπόρευμα που θέλησαν μεταπολεμικά να εισάγουν οι Σύμμαχοι στη Γερμανία με το όνομα "δημοκρατία". Για όποιον ζει σήμερα η διάχυτη γερμανική λαικη ψυχολογία δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το δεύτερο συμβαίνει έστω και μόνον υποσυνείδητη ψυχολογική αντίδραση στα κάθε λογής συστήματα των νικητών έστω και μόνον γιατί στην εποχή του εθνικοσοσιαλισμού τα πράγματα ήτανε φτηνότερα...

 ΜΙΑ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

 Η "αναμόρφωση" υπήρξε μια σφαλερή μέθοδος. Ο μόνος τρόπος για να ακουστεί η δημοκρατική φωνή της Γερμανίας, λέει μια άλλη γνώμη, ήταν να δοθεί η ευκαιρία του λόγου στους φυσικούς φορείς των δημοκρατικών ιδανικών, στις πλατιές εργατικές μάζες στο γερμανικό προλεταριάτο.

 Η άποψη αυτή έχει αρκετή διάδοση σε δυτικούς σοσιαλιστικούς κύκλους στη Γαλλία π.χ την υποστηρίζει σταθερά ο Μαρσω Ηιβερ και στην Ελλάδα φαίνεται να αποτελεί προϋπόθεση των εκτενών αναπτύξεων που παρουσίασε ο Γρηγορογιαννης στον "Μαχητή".

 Η άποψη αυτή είναι όμορφη σαν κάθε μεταφυσική ονειροπόληση, κάπου πίσω από τις ασχολίες της καθημερινής πολιτικής θα πρέπει να βρίσκεται κρυμμένη καταδικασμένη σε αφάνεια και σιωπή η "αληθινή ψυχή" του καλού η ευγενική η λυτρωτική.

 Κρίμα μόνο που η άποψη αυτή δεν έχει και το προσόν να είναι αληθινή.

 Το βασικότερο γνώρισμα της σύγχρονης γερμανικής λαικης νοοτροπίας είναι μια γενικότατη πολιτική αδιαφορία που κορυφώνεται σε μια υποτίμηση της σημασίας των δημοκρατικών θεσμών για την κοινωνική πάλη. Αν σε αυτό προστεθούν και μερικά μόνιμα βαθύτατα ολοκληρωτικά γνωρίσματα της γερμανικής ψυχής, τότε γίνεται εξαιρετικά αμφίβολο αν μια ελεύθερη κραυγή της γερμανικής εργατικής τάξεως θα ήτανε κραυγή δημοκρατίας.

Ας μην κλείνουμε τα μάτια μας μπροστά στην πραγματικότητα, το 1933 η κραυγή αυτή αποθέωνε τον Χίτλερ. Και ο Χίτλερ τουλάχιστον ως την έκρηξη του παγκοσμίου πολέμου δεν διέψευσε τις ελπίδες της εργατικής τάξεως, ακόμα και σήμερα οι Γερμανοί εργάτες μνημονεύουν με νοσταλγία την κοινωνική πολιτική του Χίτλερ, τα πολυτελή ατμόπλοια που είχε θέσει στη διάθεση των εργατών για τις εκδρομές τους, τις εργατικές κατοικίες τις κοινωνικές ασφαλίσεις κλπ κλπ.

 Ποιος μας ασφαλίζει ότι σε μια ανάλογη κατεύθυνση δεν θα ζητούσε και σήμερα το γερμανικό προλεταριάτο τη λύση των προβλημάτων τους.

 Εξ" άλλου αυτή η αναδρομή στην απόκρυφη "λαικη ψυχή" αποτελεί και μεθοδολογικό σφάλμα για την εκτίμηση των σημερινών πολιτικών δεδομένων. Η εργατική τάξη έχει την πολιτική της έκφραση στο ισχυρότατο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και προς το παρόν ο λόγος της εργατικής τάξεως δεν μπορεί να είναι άλλος από το λόγο της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας.

 Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

 Υπάρχουν άνθρωποι με καθαρό βλέμμα και με δημοκρατική συνείδηση μέσα στο Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Ένας από αυτούς στέλεχος υψηλό στην κομματική ιεραρχία μου εξομολογήθηκε πριν από καιρό ενώ παρακολουθούσαμε μαζί μιαν επιβλητική παρέλαση των σοσιαλιστών του Αμβούργου, "Τόσες σημαίες, τόσα τύμπανα, τόση στοίχιση και ζύγιση! Θυμίζουν πρωσικό στρατιωτικό τάγμα και μακάρι να ήταν μόνο εξωτερική η ομοιότητα αυτή..."

 Ίσως οι γενικές αυτές παρομοιώσεις να είναι επικίνδυνες. Αλλά σε συμπέρασμα παραπλήσιο θα κατέληγε και μια προσεκτική ανάλυση της πολιτικής που ακολούθησε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα από το τέλος του πολέμου ως σήμερα.

 Η αναμφισβήτητη αριθμητική του δύναμη πραγματοποιήθηκε χάρη σε μια βαρύτατη και βαθύτατη θυσία της σοσιαλιστικής του ιδεολογίας. Το κύριο βάρος της αντιπολιτευτικής του προπαγάνδας στηρίχθηκε σε μια συστηματική εκμετάλλευση και κολακεία των τραυματισμένων αισθημάτων του γερμανικού λαού. Αδέσμευτη μάλιστα από τις ευθύνες της εξουσίας η Γερμανική Σοσιαλδημοκρατία οδήγησε τον κραυγαλέο εθνικισμό της ως τα πιο ακραία τα πιο ασύδοτα τα πιο αντισοσιαλιστικά όρια, παράδειγμα χαρακτηριστικό η στάση της στο θέμα της αποκαταστάσεως της γερμανικής εθνικής ενότητας, από τη μια μεριά μόνιμη προπαγανδιστική κραυγή η ανάγκη της ενοποιήσεως με κάθε τρόπο των δυο Γερμανίων και από την άλλη μια πεισματική αντικομουνιστική αδιαλλαξία που πραγματικά αποκλείει κάθε συμβιβαστική λύση και δεν αφήνει χώρο παρά για μια στρατιωτική απελευθέρωση των ανατολικών περιοχών. Και ταυτόχρονα πάλι φανατική άρνηση συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα. Ακόμα γενικότερα, καταπολέμηση των Ευρωπαϊκών ενωτικών προσπαθειών και ιδιαίτερα του Σχεδίου "Σουμαν" από το διόλου σοσιαλιστικό πρόχωμα της περιφρουρήσεως των δικαιωμάτων της εθνικής κυριαρχίας και του γερμανικού εθνικού γοήτρου.

 Σε ιδιωτικές προ πάντων συνομιλίες η ηγεσία της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας πρόθυμα χρησιμοποιεί το ακόλουθο δικαιολογητικό επιχείρημα "αυτά επιβάλλονται από τις ανάγκες της τακτικής για να μη χάσουμε την επαφή με τα αισθήματα των μαζών που δεν ενοχλούνται τόσο από μερικές αντιφάσεις αλλά όσο από την παραγνώριση των τωρινών τους ψυχώσεων. Πάρτε το παράδειγμα του επανεξοπλισμού, τον καταπολεμούμε γιατί θα αποτελέσει κίνδυνο για τη δημοκρατία και την ειρήνη, αυτή η επιχειρηματολογία δεν θα συγκινούσε τις μάζες, χρησιμοποιούμε λοιπόν άλλη και λέμε ότι τον καταπολεμούμε γιατί προσβάλει τη γερμανική εθνική ανεξαρτησία και ενότητα".

 Ο καθένας μπορεί να διακρίνει τους κινδύνους που κλείνει μέσα της αυτή η εκλεκτή τακτική. Ο Σουμαχερ την είχε καθιερώσει νομίζοντας ότι αποτελεί έναν αθώο "εμπειρισμό" και στηριζόμενος στο σφαλερό αξίωμα της "ανεύθυνης αντιπολιτεύσεως". Μια απεριόριστη πιστή στη δύναμη του προσωπικού του πείσματος τον έκανε να πιστεύει ότι όταν θα έπαιρνε την εξουσία θα μπορούσε εύκολα να δαμάσει τις εκρηκτικές δυνάμεις που ξυπνούσε η εθνικιστική του προπαγάνδα.

 "Αν και ο διάδοχος του θα έχει την ίδια αφέλεια δεν το ξέρουμε ακόμα"...

  Αλλά η τακτική αυτή της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας αποδεικνύει και κάτι πολύ σημαντικό για την εδώ σειρά των σκέψεων μας, αν πραγματικά (και κανείς λόγος αμφιβολίας δεν υπάρχει) αν πραγματικά η τακτική αυτή έχει επιβληθεί από μιαν ανάγκη προσαρμογής στα αισθήματα της μάζας τότε αποκτούμε έναν πολύ σπουδαίο δείκτη για να εκτιμήσουμε την πολιτική ποιότητα των βαθύτερων αισθημάτων της γερμανικής εργατικής τάξεως για να δούμε πόσο δημοκρατική, πόσο ειρηνική, πόσο ευρωπαϊκή, πόσο συνεπής θα ήταν μια υποθετική άμεση εκδήλωση της.

 ΟΙ ΝΑΖΙ ΔΙΚΑΖΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ

 Και φυσικά πρέπει να τονιστεί ότι η εργατική τάξη, τα συνδικάτα και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα είναι τα σχετικός δημοκρατικότερα στοιχειά του δημοσίου βιου στη Γερμανία. Προ πάντων αν τα συγκρίνει κανείς με τους αναγεννώμενους μιλιταριστικούς κύκλους αλλά ακόμα και με το γενικό τόνο που δίνει η σημερινή κυβέρνηση Αντεναουερ. Ο τόνος αυτός συνήθως καλυπτόμενος κάτω από το διάφανο μανδύα (ράσο?) της Χριστιανοδημοκρατικής ορολογίας, εμφανίζεται κάθε τόσο στο προσκήνιο και θυμίζει και στους πιο εύπιστους ότι δεν έφτασε ακόμα η ώρα της εμπιστοσύνης προς το γερμανικό κράτος.

 Η τελευταία θεαματική εμφάνιση αυτού του ναζιστικού παρόντος της Γερμανίας ήταν η αυτοκτονία του Αουερμπαχ που στο εξωτερικό φαίνεται να πέρασε αρκετά απαρατήρητη. Ο Αουερμπαχ, Εβραίος, είχε διοριστεί ειδικός υπουργός του Βαυαρικού Κράτους, για την περίθαλψη και αποζημίωση των θυμάτων του Ναζισμού. Μόλις πέρασε η πρώτη εποχή της παντοδυναμίας του, του έγινε μήνυση για καταχρήσεις. Δικάζεται ύστερα από προφυλάκιση ενάμιση χρόνου και αποδεικνύεται η κατηγορία ως αβάσιμη. Το δικαστήριο κατορθώνει να ανακαλύψει μερικές αστείες λογιστικές παρατυπίες και για αυτές τον καταδικάζει σε δυο χρόνων φυλάκιση. Ύστερα ανακαλυφθει ότι ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου και οι τρεις Δικαστές ήταν μελή του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος από το 1933, άλλα η απόφαση φυσικά ήταν έγκυρη! Ο Αουερμπαχ βάδισε το μόνο δρόμο διαμαρτυρίας που έμενε ακόμα ανοιχτός, Αυτοκτόνησε!

  Στο σωτήριο έτος 1952 οι διωγμοί των ναζιστών εξακολουθούν πάντα να προκαλούν το θάνατο των Εβραίων.

 ΤΙ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΥΡΩΠΗ

  Η Γερμανία τείνει σήμερα να πάρει τη θέση του Μεγάλου Τοποτηρητή της Αμερικής στην Ευρώπη. Ψυχολογικό βάθρο της αμερικάνικης αυτής πολιτικής είναι ένας πρωτόγονος θαυμασμός προς τη δύναμη και την αποδοτικότητα. Οι Ευρωπαίοι όμως έχουν το δικαίωμα και το καθήκον να αναρωτηθούν αν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες τους μια Ευρώπη οπού θα κυριαρχούν τα ψυχικά και πνευματικά γνωρίσματα του γερμανικού απολυταρχισμού.

 Μια τέτοια στάση δεν θα αποτελούσε άτοπων επιβίωση ψυχώσεων και παθών που γεννήθηκαν κατά τα χρόνια του πολέμου. Γιατί ακριβώς της σημερινής της μεταπολεμικής Γερμανίας η διατήρηση δικαιολογεί τις πιο σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη δημοκρατικότητα της Γερμανικής ψυχοσυνθέσεως.

 Η Ευρώπη πριν ακόμα γεννηθεί ως ενιαίος πολιτικός οργανισμός απειλείται κάθε στιγμή και από χίλιες πλευρές με μια θεμελιστικη του νοήματος της.

 Η απειλή που προέρχεται από τον κίνδυνο μιας Γερμανικής Ηγεμονίας δεν είναι ασφαλώς πιο μικρή.

   

Πηγή: ΒΗΜΑ  1952

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-
Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

Το πολιτικόν φρόνημα της σημερινής Γερμανίας του Ιωάννη Μιχ. Δογάνη

RethemnosNews 

Πλατεία Σοχώρας Προπολεμικά

                                            Πλατεία της Σοχώρας

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-Ρετουσάρισμα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΕΣ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ ΚΙ ΑΞΕΧΕΣΤA

                       ΤΑ ΠΑΛΑΙΙΝΑ -ΤΑ  ΤΩΡΙΝΑ - ΤΑ ΜΕΛΛΟΥΜΕΝΑ

ΠΑΛΙΟΙ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΕΣ
Γεώργιος Φ. Δαφερμος (1879 - 1959).
Πέμπω, συγκινημένος, ευγνωμονούσα τη σκέψη μου στο σοφό μου Δάσκαλο της Δ" τάξεως Δημοτικού Σχολείου Ρεθύμνου, αλησμόνητο Γεώργιο Φ. Δαφερμο. Τον έξοχο παιδαγωγό και λαογράφο.
  Το "ευ ζην" οφείλουμε στους προικισμένους Δασκάλους. Να τώρα όμως στους κοσμογονικούς καιρούς μας, χάθηκε κι" αυτό. Κι" αναζητώντας καταφυγή παραμυθίας στην ψευδαίσθηση, γινόμαστε κι" αιθεροβάμονες!!! Να σταματούσε λέει, ο χρόνος. Και στάσιμοι ισόβια να μέναμε, στα τότε, βεβαια, αμεριμνοαμεριμνα μαθητικά χρόνια... "Στα χρόνια του ονείρου".
  Ο Γ. Φ. Δαφερμος στάθηκαν ένας σωστός, πλήρης, αγαθός άνθρωπος. Ένας φωτισμένος εκπαιδευτικός (διετέλεσε και Επιθεωρητής), ένας φλογερός πατριώτης με αδιάκοπες πνευματικές ανησυχίες και ποικίλα πνευματικά εδιαθεροντα. Που έφθαναν μέχρι την "βιοσοφία". Ήταν πολυεπίπεδος, με μια πίστη αμετακίνητη στα ιδανικά του. Χάρις στο λαγαρό μυαλό του και την πολυμάθεια του καταπιάστηκε και με επιστημονικές θεωρήσεις, έχοντας την ικανότητα μετά να τις κάνει "εφαρμοσμένην πράξην".
  Το 1911 ιδρύει μετεωρολογικό σταθμό στ" Ανώγεια και το 1923 στο Ρέθυμνο και χρηματίζει και παρατηρητής τους. Με τις παρατηρήσεις, τις καταγραφές στοιχείων και τα συμπεράσματα του, συνέβαλε στην πρόοδο της τωρινής ΕΜΥ.
  Φαινόμενο φιλοπονίας, δεν του απολείπανε και άλλες δραστηριότητες. Και ιδρύει το 1925 το Διδασκαλικό Σύνδεσμο Ρεθύμνης και το 1926 εκδίδει το Περιοδικό "Προμηθευς ο Πυρφορος" που κράτησε μέχρι το 1941, όταν οι ορδές των Γερμανών Ουνων, καταλάβαν, με φοβερό τίμημα στην μυθική αντίσταση των κατοίκων, στην γραφική πολιτεία. Ήταν ένα σοβαρό πολιτιστικό περιοδικό από τα ελάχιστα τοτες στο είδος του, με ποικίλα υπεύθυνα θέματα, παιδαγωγικά, επιστημονικά, ο λαογραφικός πλούτος του πολύτιμος. Ακόμη, λογοτεχνικά, μετεωρολογικά και πρωτότυπα π.χ λεξικό φυτολογικό, ζωολογικό, διαφόρων επαγγελμάτων, Ως και για τον "Λόξιγκα" (Λυγξ - λυγγος ίσον ο λόξιγκας στην γλώσσα του Αριστοτέλους) πραγματεύεται.
  Αμέτρητα είναι τα λαογραφικά παρατηρήματα και μελετήματα που περιλαμβάνουν προλήψεις, γηθειες, ίσαμε λαικη ιατρική που δεν είναι τελείως απορριπτέα, γιατί στηρίζεται στην μακροχρόνια παρατήρηση, ένα από τα κύρια σκέλη και της επιστήμης που είναι πείραμα - παρατήρηση. Κοντολογίς ο "Προμηθευς ο Πυρφορος" μεταλαμπάδευε το φως του στην πολιτεία του Ρεθύμνου.
  Δημοτικιστής, είπαμε ο  Γ. Φ. Δαφερμος, άλλα στο περιοδικό του είχεν αφήσει τίτλο καθαρευουσιάνικο. Δεν ήταν Δημοτικιστής έξαλλος. Τον διέκρινα που με, αισθητική της γλώσσας. Και δεν εύρισκε τουλάχιστον τη λέξη "Πυρφορος" αδόκιμο, για να τη μεταγλωττίσει στη Δημοτική. Επίσπευε και ορθά ότι η φτωχούλα η Δημοτική έπρεπε να εμπλουτίζεται "ενθοφθολμιζοντας" λέξεις καθαρεύουσας.
  Το καιρό εκείνο, τις δεκαετίες 1920 και 1930, οι άνθρωποι ήσαν ήρεμοι, σεβόντουσαν ο ένας τον άλλο και έκαναν ανταλλαγή άδολων πειραγμάτων πασπαλισμένων με το ανυπέρβλητο "Κρητικον αλας".
  Ένας απο τους χαριτωμένους τύπους του Ρεθύμνου και αλησμόνητος Στέλιος Δρακακης. Χημικός είχε σπουδάσει αλλά η ιδιοσυγκρασία του τον τραβούσε σε άλλους δρόμους, κάθε άλλο βέβαια παρά βιοποριστικά σίγουρους. Είχε χιούμορ πηγαίο και εξωστρεφής καθώς ήταν, είχε συχνά εκρήξεις ενθουσιασμού. Έγινε δημοσιογράφος εκδίδοντας την εφημερίδα "Αστραπή" και ταυτόχρονα μελετούσε τους Αρχαίους συγγραφείς μας. Πολλά σπαρταριστά περιστατικά θα μπορούσε να αναφέρει κανείς σχετικά με το Δημοσιογραφικό του βιο. Καταπληκτικός στη σάτιρα και αυτοσατιρα του. Μαχητικός δημοσιογράφος αλλά και ευπρεπής, εκείνο που ηχεί ακόμα στα αυτιά μου είναι η βαρύτονη, ρητορικά ορθωμένη φωνή του. Από μια διάλεξη του για τον Σωκράτη που είχεν εντυπωσιάσει...είχε και ευχέρεια λόγου, ένα απόσπασμα επιγραμματικό, με τα προφητικά λόγια του μεγάλου φιλοσόφου έχει συγκρατήσει η μνήμη μου..."Καθευδοντες διατελείτε, αν, ει μη τίνα άλλον ο Θεός επιπεμψεν υμήν, κηδομενος υμών". Δηλαδή εξηγούσε ο Δρακακης και για τους μέσους ακροατές του..."Θα κοιμάστε και θα εξακολουθήσετε να κοιμάστε, εάν ο Θεός δεν Σας λυπηθεί και σας στείλει ένα άλλον να σας σώσει!".
  Από τις στήλες λοιπόν της "Αστραπής" πειραχτήρι ο Δρακακης πιλάτευε τον εκδότη του "Προμηθέα" να αλλάξει τον τίτλο του, εκδημοτικίζοντας τον.
 -Πως εσύ φίλτατε, υπέρμαχος της Δημοτικής, αντέχεις να έχει το Περιοδικό σου, τίτλο καθαρευουσιάνικο?
 -"Και πως να τον αλλάξω μπρε Στυλιανέ? Δεν βρίσκω την λέξη "Πυρφόρος"", αδόκιμο για να την μεταγλωττίσω στη Δημοτική, είπε του Δρακακη, σε μια συνάντηση που είχαν.
 -"Το μόνο εύκολο Γιώργη μου", και άπαντα ο Δρακακης... Βρήκα τη λέξη "Προψηθεας ο Καραφωθιας"! Και άφησε ένα βροντερό ομηρικό γέλιο!
   Και ο Δαφερμος έκλεισε το θέμα σοβαρά...
-"Δεν βλάπτει νομίζω να έχουμε υπ" όψη και τη ρήση του Κοραή...
  "Μήτε τύραννοι των χυδαίων γίγνεσθαι, μήτε δούλοι της χυδαιότατος αυτών".
 Το χιούμορ του Δρακακη όταν το καλούσε, κατά τη γνώμη του, η ανάγκη, γινόταν και " Μπλακ". Ο αξέχαστος Μάνος Τσάκωνας, ένας πανέξυπνος και μορφωμένος Ρεθυμνιώτης,( έγραφε στην εφημερίδα "Ο Τύπος" που έβγαζε στο Ρέθυμνο άρθρα, διπλωματικό δελτίο, οικονομικά θέματα, κοινωνιολογικά, λογοτεχνικά ), που είχε φέρει τα χρόνια εκείνα μια νότα Ευρώπης στη μικρή μας πολιτεία, με τις μεγαλοπρεπές δεξιώσεις του στα μέλη της κοινωνίας του Ρεθύμνου και τις φιλοξενίες του σε ντόπιους και Υψηλούς ξένους. Κοινωνικότατος, γλωσσομαθεστατος και εγκάρδιος άνθρωπος, είχε αποκτήσει σχέσεις και γνωριμιές με προσωπικότητες, χάρις στη θέση του Υπασπιστή του Ελευθερίου Βενιζέλου στις δοξασμένες εκείνες μέρες του 1919. Στις κοσμικές εκδηλώσεις του Οίκου Μάνου Τσάκωνα, στη σπιταρόνα στα "Πεταλαδικα" του πάμπλουτου Τούρκου Αλη Βαφη, η ψυχη ήταν η Παριζιάνα, υπέροχη σύζυγος του, Ιουλιέττα με τους αβρούς τους τρόπους, τη φιλόξενη διάθεση και τη Γαλατική ευγένεια.
  Η "Αστραπή" του Δρακακη, ήταν "στα μαχαίρια" (ο λόγος το λέει), με τον "Τύπο" του Τσάκωνα. Η "Αστραπή" βέβαια το" παίζε όχι στα σοβαρά, κουκιζε με χιούμορ τις γιαλαντζί επιθέσεις της. Οπότε κάποτε ο "Τύπος" του απάντησε σοβαρά και σε αυστηρό τόνο. Ο Δρακακης δεν χάνει καιρό και του απαντά σε ύφος απειλητικό...
"Φίλε κ. Διευθυντή του "Τύπου" έχε με παραιτημένο, γιατί θα αναγκαστώ να σε παραδώσω στο Χαριδημο, διά... τα περαιτέρω!!!" Εστιν δε Χαριδημος, ο πελώριος τότε νεκροθάφτης του Ρεθύμνου, φοβερός (αν και άκακο αρνί) και στην όψη.
  Ένας άλλος Ρεθυμνιώτης σεβαστός και πολυαγαπητος μου καθηγητής της Θεολογίας, Κώστας Πολογιωργης που άμα ήλθε στο Γυμνάσιο Ρεθύμνου, έδωσε μια βαρύτητα στο μάθημα (ήταν αυστηρός στη βαθμολογία) και νέα διάσταση στη διδασκαλία των Θρησκευτικών. Όσοι είχαν την όρεξη να τον παρακολουθούν και να κρατούν σημειώσεις, δεν έχασαν. Κέρδισαν βαθμό καλό και άνοιξαν ορίζοντες που πλάταιναν τη σκέψη τους. Τα άρθρα του Πολογιωργη των Χριστουγέννων και του Πάσχα, αποτελούσαν πνευματικό γεγονός αναμενόμενο με ύψιστο ενδιαφέρον για το εύρος του στοχασμού των και την στιλπνότητα του ύφους των. Έτυχα και εγώ μαθητής Γυμνασίου τότε ένα βραδάκι, εκεί στη σύναξη στα γραφεία της "Κρητικής Επιθεώρησης" που χάρις στο φιλονεϊσμό των εκδοτών, να πάω ένα χειρόγραφο μου για δημοσίευση. Είχα αρχίσει τα πρώτα δειλά δημοσιογραφικά μου βήματα. Εκεί συνάντησα και τον παλιό Δάσκαλο μου Γ.Φ.Δαφερμο. -"Κάθισε παιδί μου να ακούσεις" μου είπε, -να έχει τον λόγο σε ενδιαφέροντα θέματα. Κρεμόμαστε από τα χείλη του. Εκεί και ο μακαρίτης Γιώργης Γεωρβασακης, τρυφερός ποιητής του Ρεθύμνου. Ήταν παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνος και απάγγειλε ένα επίκαιρο ποίημα του. Δυο στίχους του θυμάμαι...
"Ρέθεμνος αγαπητερό,
με τσ" άγιους Σπυριδωνους"...
  Δυο τους είχε και τους έχει τους Αγίους, η πολις. Στα δυτικά, στα πλευρά της Φορτετζας και στον Κουμπέ.
 Ο Γεώργιος Φ. Δαφερμος έφυγεν από τον κόσμο ετούτο, πλήρης, για την εποχή του, ημερών, με πεντακάθαρη τη συνείδηση και ηθικές. Τα καλά και αντάξια παιδιά του, που ανάθρεψαν  υποδειγματικά με τη συμπαράσταση της Ελένης, συντρόφου διαλεκτής, ακριβής κόρης της Αργυρούπολης... Έχει πνευματική παράδοση η οικογένεια Δαφερμου. Οι δυο γιοι πήραν την σκυτάλη από τον πατέρα και έγιναν εκπαιδευτικοί.
Ο Δημήτρης λαμπρός Φιλόλογος με μουσική Παιδεία (δεξιοτέχνης βιολιστας), αξιόλογος πεζογράφος - συγγραφέας, αλύγιστος αγωνιστής. Ο πρώτος που άρχισε με πάθος αγώνες ανένδοτους επίμονους, κρατερούς, που κράτησαν καιρό, με άρθρα σε εφημερίδες, κινητοποιήσεις μαζικών φορέων Μπροστάρης, μαζί με άλλους για την ίδρυση Πανεπιστημίου στην Κρήτη αρχικά και μετά με τίτλους γνήσιους και απαράγραπτους και συγκλίνοντας ευεργετικούς παράγοντες για τους φοιτητές ζητούσε η έδρα του να γίνει στο συνθλιβόμενο "εν μέσω συμπληγάδων" Ρέθυμνο.
  Δημήτρη μας αξέχαστε, "ο ζήλος της γενέτειρας σου, κατέφαγε σε!" Και μίσεψες πολύ πρόωρα. Και ήταν κρίμα. Δεν αξιώθηκε να δεις τη σάρκωση έστω δυστυχώς και ευνουχισμένου του ονείρου σου.
  Ο άλλος ο Λευτέρης πνευματικός άνθρωπος είχε και αυτός λαμπρή σταδιοδρομία στην εκπαίδευση. Συνεχίζει το έργο του πατέρα του, με την έκδοση του "Προμηθέα Πυρφόρου" που τον ανέβασε σε υψηλό επίπεδο περιεχομένου και εμφάνισης. Είναι η β" περίοδος. Περίοδος ανθοφορίας του, που αποτελεί σταθμό. Επίλεκτες συνεργασίες λόγιων επιστημόνων σε θέματα ιστορικά, παιδαγωγικά, λογοτεχνικά, εκπαιδευτικά και ιστοριοδιφικές έρευνες και μελέτες περισπούδαστες κ.α. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η αξία δημοσίου επαίνου στην πολιτιστική προσπάθεια του Λευτέρη Δαφερμου γίνεται με μόχθους και θυσίες υλικές εξοντωτικές που καθιστούν προβληματική τη συνέχιση της έκδοσης του "Προμηθέα".
  Ν" αγιάσει η ψυχούλα σου, Δάσκαλε μου καλέ, που στάθηκες αφορμή η αιώνια μνήμη σου, να σεργιανίσει η θύμηση μας πίσω σε χρόνους αλαργινούς. Στα περασμένα κι" αξέχαστα της πολιτείας της πολυαγαπημένης που αντίκρισα πρώτα το φως και τα θάματα του κόσμου ετούτου. Δεν πρόφθασα να προφέρω το όνομα σου Ρέθεμνος, κι" αυθόρμητα ήρθε και μου έκαψε τα χείλια, ο στίχος του βάρδου σου Γ. Καλομενοπουλου.
 "Στο Ρέθεμνος στον πλάτανο
εις τη δεξα χαχαλη,
εκεια να με κρεμάσουνε
αν αγαπήσω άλλη..."
  Να ανιστορηθούμε τα Περιβόλια τα μοσχομυριστά πρωινά που μας έγνεφαν τα γαρίφαλα και κουμπεδιανα μεσημέρια με τ" αθάνατο νερό "που έβγαζε, λέει και το κέφι". Ματωμένα δειλινά, από πορφυρές ειρηνικές δύσεις. Κι" ανταύγειες πυρκαγιών του ήλιου της Κυδωνιας αντίκρυ στα νερά τ" Ακρωτηριανα. Και τα μεθυστικά μου χρώματα που έσφιγγαν τις καρδίες, από ρεμβασμούς κι" ακοίμητους πόθους. Τοτες ήταν που ξυπνούσαν και οι ίσκιοι στη Φορτετζα. Σκυφτοί από το βάρος ανείπωτων Ρεθυμνιώτικων πόνων και καημών αιώνιων, σχημάτιζαν λιτανείες ονείρων, που όδευαν για να βουτήξουν στ" ακρογιάλια με τα γκρενά ροδοπέταλα!
  Τώρα, το χαοτικό " χίλια εννιακόσια τίποτα" είναι, που οι γραμμές αυτές... που χαράσσονται με τρεμάμενο χέρι και νοτισμένα τα κρύσταλλα των γυαλιών από συγκίνηση αφατη, γίνονται αγγελτήρια θανάτου... Τον ονείρων που έγιναν "FUMO ET UMBRA" (καπνός και σκιά).
 Των ανθρώπων που χάθηκαν.
 Των καιρών που διάβηκαν.
 Των νιατων που εφυγαν.
 Ναι, αγγελτήρια, που τα ακομπανιάρει ρέκβιεμ θρήνων!!!

Κώστας Μαμαλάκης
Αθήνα, Γενάρης 1984

Πηγή: Τοπικές εφημερίδες

Επιμέλεια-Αναμόχλευση στα Παλαιινα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
http://topaliorethemnos.blogspot.gr/

ΠΑΛΙΟΙ ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΕΣ: Γεώργιος Φ. Δαφερμος (1879 – 1959) του Ιωάννη Μιχ. Δογάνη

RethemnosNews