Στου κύκλου τα γυρίσματα
που ανεβοκατεβαίνουν
άλλους πετάει χαμηλά
κι άλλους στα ύψη βγαίνουν.
Πότε ψηλά τον άνθρωπο
στα ύψη ανεβάζει
άλλοτε πολύ χαμηλά
πολύ τον κατεβάζει.
Τρανός και μέγας προσπαθεί
καθένας για να γίνει
όχι μικρός και άσιμος
στον κόσμο αυτό να μείνει.
Ότι κι αν είναι γύρω του
θέλει να τ'αποκτήσει
δόξα μεγάλη και τιμή
στον κόσμο να κερδίσει.
Πολλά κακά γενίκανε
πολλά χωριά εκάψαν
ήρωες με το αίμα τους
τα χώματα εβάψαν.
Μέσα σε κείνους βρέθηκαν
τέσσερα παλικάρια
οι Τούρκοι που τους έσφαξαν
θα μάθομαι καθάργια.
Τέσσερις νέοι διαλεκτοί
απ' το νησί της Κρήτης
που 'χει ακίνητο φρουρό
το γέρο Ψηλορείτη.
Πέθαναν με μαρτύρια
και μες την τυραννία
για να στηρίξουν την τιμή
πατρίδα και θρησκεία.
Θα γράψω για το βίος τους
και τα μαρτύρια τους
ωφείλω όμως να σας πω
και τη γενέτειρα τους.
Μέλαμπες η κωμόπολις
που πάντα ο ηλιος λάμπει
και ανθίζουν και μοσχοβολούν
δέντρα βουνά και κάμποι.
Στις Μέλαμπες γεννήθηκαν
εκεί αναθραφήκαν
τα πρώτα τους τα γράμματα
εκει τα διδαχτήκαν.
Γεώργιος και Αγγελής
Νικόλαος Μανώλης
της ίδιας οικογένειας
βλαστάρια ήσαν ολοι.
Εμμανουήλ και Αγγελής
οι δυό ήταν αδέρφια
όλοι μαζί κι τέσσερις
ήταν πρωτοξαδέρφια.
Ήταν παιδιά Χριστιανών
και ευσεβών γονέων
ανεπτυγμένο αίσθημα
και φρόνιμο γεναίο.
Μπροστά στους Τούρκους
έδειχναν ότι τους αγαπούσαν
και τον Μωάμεθ έκαναν
οτι επροσκηνούσαν.
Έτσι απόκτησαν τη φιλία
και τη συμπάθεια τους
και μάθαιναν τα σχέδια
κι όλα τα μυστικά τους.
Είχαν περάσει αρκετά
εκατοντάδες χρόνια
δέκατο πέμπτο είχαμε
μετά Χριστού αιώνα.
Όπως λέει η παράδοση
και γράφει η ιστορία
ήκμαζε των Οθωμανών
η αυτοκρατορία.
Τότες οι νεομάρτυρες
γνήσιοι πατριώτες
πήραν τουφέκια και σπαθιά
σαν να 'ταν στρατιώτες.
Μες στον αγώνα ρίχτηκαν
με πίστη και με θάρρος
να σώσουν την πατρίδα τους
απ' του ζυγού το βάρος.
Με καλοκαίρια καυτερά
και με χειμώνα χιόνια
κράτησε η επανάσταση
περίπου τρία χρόνια.
Μοιραίο όμως ήτανε
να νικηθούνε παλι
γιατί ήρθε απ' την Αφρική
ενίσχυση μεγάλη.
Χιλιάδες Τούρκοι έυθασαν
βοήθεια να δώσουν
με το σκοπό τους Έλληνες
πάλι να υποδουλώσουν.
Πνίγηκε η επανάσταση
μέσα στο μάυρο αιίμα
πολλοί εχμαλωτίστηκαν
κι άλλοι έφυγαν στα ξένα.
Αυτοί που μείναν έπρεπε
τα βάρη να σηκώνουν
φόρους μεγάλους και τρανούς
χαράτσι να πληρώνουν.
Όταν ημέρα έφτασε
τους φόρους για να δώσουν
τότε εκείνοι έτρεξαν
πρόθημοι να πληρώσουν.
Αυτοί όμως τους γνώρισαν
ευθύς μόλις τους είδαν
αμέσως τους συνέλαβαν
στο Ρέθυμνο τους πήγαν.
Ήτανε τότε φρούραρχος
της πόλης εκείνης
Μεχμέτ Πασάς διοικητής
εις το νομό Ρεθύμνης.
Στο δρόμο που τους πήγαιναν
ξύλο πολύ τους δώσαν
στο διοικητή της πόλεως
όλους τους παραδώσαν.
Σε κείνον τους παρέδωσαν
με την κατηγορία
οτι προδώσαν το Ισλάμ
την πίστη την αγία.
Εκείνος όμως την αρχή
έδειξε καλοσύνη
απο σκληρός και άπονος
φιλάνθρωπος εγίνει.
Λέει τους ποιός σας πλάνεψε
την πίστη να αρνηθήται
κι αυτόν τον πλάνο τον Χριστό
θέλετε να ασπασθήται.
Εκείνο που σκοτώσανε
με τους ληστές ομάδην
και σαν κακούργος πέθανε
και βρίσκεται στον Άδη.
Χριστιανοί γενίκαμε
και 'μεις και οι γονείς μας
για Αυτόν και την αγάπη Του
δίνουμε την ζωη μας.
Μια μάνα είχε ένα παιδί
μονάκριβο καμάρι
κείνη τη μέρα διάλεξε
ο χάρος να το πάρει.
Επέθανε και πήγαιναν
να σκάψουν το μνημείο
τότε έβανα τους μάρτυρες
σε κείνο το χωρίο.
Τότε εκείνη έτρεξε
με δάκρυα στα μάτια
και με καρδιά που ο χωρισμός
την έκανε κομμάτια.
Γονατιστή παρακαλεί
για τον μονογεννή της
που ήταν το μόνο στήριγμα
σε όλη τη ζωή της.
Μάρτυρες που σας έσφαξαν
για του Χριστού τη χαρη
κάντε για το παιδάκι μου
το μόνο μου καμαρι.
Πιστέυω οτι ο Θεός
εσάς θα υπακούσει
ωσάν πατέρας το παιδι
που τον παρακαλούσι.
Να σπλαχνιαστεί το τέκνον μου
τ' όμορφο παλικάρι
να του χαρίσει τη ζωη
και μένα ας μς πάρει.
Μέσα σε κείνους τους λυγμούς
της πονεμένης μάνας
σύννεφο ήρθε και βροντή
και ασταπή συνάμα.
Μπροστά στα μάτια
ζωντανό ευρέθη το παιδί της
και τη χαρά που ένιωσαν όλοι οι εδικοί της
τρεις μέρες έμειναν εκεί
τα άγια λείψανα τους
στο τέλος των Χριστιανών
δεν άντεξε η καρδιά τους.
Πράμα που δεν εγνώριζα
δεν είχα δει ακόμα
χρυσή λαμπάδα άναβε
στου καθενούς το σώμα.
Αφήγηση Καλλιόπη Τρουλλινού
Photo ret-anadromes.blogspot.com
