Powered By Blogger

Δευτέρα 23 Μαΐου 2011

ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑ

Δημοσιογραφική έρευνα-Επιμέλεια-Ρετουσάρισμα
Ιωάννης  Μιχ.  Δογάνης
Συνταξιούχος Βιβλιοθηκάριος
http://topaliorethemnos.blogspot.com/


(Αύριο 03-01-1988 και ώρα 7.30 μ.μ στο Δημαρχείο της πόλης μας ο Σύνδεσμος Φιλόλογων Ρεθύμνου οργανώνει τιμητική εκδήλωση για το λαικό αγωνιστή της Δημοκρατίας και χρονογράφο λογοτέχνη Γιάννη Μανούσακα. Μ' αυτή την ευκαιρία δημοσιεύεται το παρακάτω σημείωμα.)

                                  Μανούσακας Γιάννης (1907 - 1995)

 "Το πολιτικό και ανθρώπινο ήθος του Γιάννη Μανούσακα".

  Σπάνια το πολιτικό ήθος ενός ανθρώπου, με την ευρύτερη και στενότερη σημασία του, ταυτίζεται με το ενάρετο ανθρώπινο ήθος για να λειτουργήσουν ως ενιαία συνείδηση και πράξη μέσα στα καθημερινά κοινωνικά δρώμενα. Ο Γιάννης Μανούσακας είναι μια από αυτές τις σπάνιες περιπτώσεις. Ευαίσθητος αποδέκτης των ιδανικών και ιδεωδών της Οκτωβριανής επανάστασης, παλεύει με αταλάντευτη συνέπεια εδώ και εξήντα χρόνια για την κατίσχυση τους. Αγωνίζεται με πάθος για την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία, την ταξική και χωρίς διακρίσεις κοινωνία, τις διαχρονικές άξιες του ανθρωπισμού, επειδή φλέγεται ο ίδιος από αγάπη για τον συνάνθρωπο. Ταυτίζει την προσωπική του μοίρα με την μοίρα της πατρίδας μας και σταυρώνεται μαζί της σε φυλακές, βασανιστήρια, κατατρεγμούς, εμφύλιους σπαραγμούς, αλλά και υψώνεται μαζί της θριαμβευτικά στις πολεμικές εξάρσεις και τις νικηφόρες εξορμήσεις στα τελευταία εξήντα χρόνια:
 "...και θέλω ακόμης να πώ, κι από αίτια της διχτατορίας νιώθω ανείπωτη ευχαρίστηση ότι κατά πόδι με κυνηγούσε η μοίρα του τόπου μου που ζούσα.
Σαν υπόφερνε, σα νείχε ολιγαρχική κατάσταση, βρισκόμουνα σε τόπους που υπόφερνα. Σαν είχε βιο δημοκρατικό, πρόκοβα".
  Το όραμα της δημοκρατίας δε το έζησε ως θεωρητική σύλληψη του νου ή ως κομματική πάλη. Φλεγόμενος από αυτό πολέμησε σ' όλα τα πόστα των ιστορικών συγκυριών που βρήκαν την πατρίδα μας τα τελευταία εξήντα χρόνια για την ανάσταση και την πρεπιά της. Με την ίδια συνέπεια και ευθύνη γίνεται χρονικογράφος της ίδιας του της ζωής, που συμπορεύεται και συμπάσχει με εκείνη της πατρίδας του. Πολιτικό και ανθρώπινο ήθος, ταυτίζονται στο Γιάννη Μανούσακα, που στα ογδόντα δυο του χρόνια φαντάζει ως Αης-Βασίλης της Ελλάδας, που στο δισάκι του κουβαλάει την αγάπη και τις αρετές της. Ο λόγος του, κοφτερό σπαθί, είναι το δεύτερο ντουφέκι του σε περίοδο γαλήνης. Να μερικές από τις αρετές του:
   α) Πάθος για την αλήθεια.
 "Δύσκολο πράγμα στα χρόνια μας να πει κανείς την αλήθεια. Γιατί πρώτος χρειάζεται να την κατέχει, ύστερης να'χει αφοβία κι ειλικρίνεια και μ' αυτά ψάχνοντας κι ανασκαλεύοντας τις θυμησές του, να βρίσκει και να λέει ότι αληθινό... Κι ακόμα πρέπει να κατανικήσει, να ελευθερώσει και τη συνείδηση του την ίδια".
   β) Ανιδιοτέλεια.
 "Απ' όλη τούτη τη κατάσταση των συναγωνιστών μου, για χάρη της ενίσχυσης τους, παρά είχα γίνει τσιγκούνης και ασκιτικός. Ήξερα πως το περιβάλλον και οι συνεργάτες μου δεν έβλεπαν με κάλο μάτι την τσιγκουνιά μου, αλλά ήθελα στη πράξη να πετύχω κάτι ακόμη! Επειδή όλοι κρατούσαν το μέλι στα χέρια τους, υπενθυμίζω πως πρέπει να κάνουν οικονομία".
 (Εμφύλιος σελίδα 25-27)
  γ) Αφαλκίδευτη κριτική σκέψη.
 "Ο ένας έχει νόμους, φυλακές και κάθε λογής όπλα, απ' έξω υποστήριξη, ο άλλος ένα γυμνό στήθος, να δέχεται χτυπήματα. Για μας, τα μεταμορφωμένα στελέχη του κινήματος, την πολιτική μας αυτή (πολιτική της πλάτης) δεν την βλέπουμε σωστή, αν και λόγο αρχής, την υπερασπιζόμαστε δίχως καμιά φανερή επιφύλαξη. Νιώθαμε να έρχεται σε αντίθεση, εκτός από την πράξη και με τη θεωρία, με εκείνο το τσιτάτο που εκτιμούσαμε σαν τη ψυχή του μαρξισμού".
 (Εμφύλιος 6.17)
  δ) Συνείδηση της ιστορίας.
 "Γράφω νιώθοντας την κρυάδα του σπαθιού της ιστορίας στο σβέρκο μου".
 (χρονικό σ. 289Ν)
  ε) Πάθος για τη Δημοκρατία.
 "Και μόνο όταν η Δημοκρατία ξαναεπιστρέψει -- έργο και όχι λόγο -- ο λαός θα δώσει ξανά σε αυτό το κίνημα μέσω του κοινοβουλίου από τη δύναμη του. Το αξεπέραστο ιδανικό του πολιτισμένου ανθρώπου είναι η Δημοκρατία".
 (Εμφύλιος σελ 427)
  στ) Σπαθάτη λαική έκφραση.
 " Όλοι αυτοί που στον κατοχικό αγώνα ήτανε ξεχωριστοί και έδωσαν κόπους και αίμα κι ομορφιά στο λαικό αγώνα, λόγω όχι που χάσαμε την εξουσία τότες, αλλά ότι λαθεμένα που πάλι βαδίζαμε ήταν, σαν να πέσε πάνω του απ' εκείνο το θανατικό που βαράει τα κουνέλια κάποιου υπογείου, τα ξεκάνει όλα κι αν απομείνει ζωντανό, κάθεται αλαφιασμένο, κουνά τα μουστάκια του και πια προκοπή δεν είναι.
 (Εμφύλιος 142 σελ.)

Είναι αλήθεια πως η κρισιμότητα των περιστάσεων αφυπνίζει τις προνομιούχες συνειδήσεις που υψώνονται σε φωτεινά σύμβολα αναφοράς. Ο Γιάννης Μανούσακας ένιωσε εξαρχής ως χρέος ζωής τη λαική πάλη για ένα καλύτερο αύριο και πάλεψε με συνέπεια σ' όλες τις φάσεις της νεότερης ιστορίας μας από τη μαύρη δικτατορία του Μεταξά ίσαμε την πρόσφατη τυραννία των συνταγματαρχών. Από ταπεινός τσαγκάρης έγινε αξιωματικός του λαικού στρατού, μέσα στα σχολεία του αγώνα και ως νέος Μακρυγιάννης μετά τους πολέμους και τις συγκρούσεις, πήρε το καλοκαίρι για να συνεχίσει την πάλη του για ανθρωπιά και κοινωνική προκοπή.
   Τόλμη και αρετή χαρακτηρίζουν τον Γιάννη Μανούσακα είτε πολεμά με το ντουφέκι είτε μάχεται με το λόγο Τα βιβλία του είναι ένα προσκλητήριο σπουδής της πρόσφατης ιστορίας της χώρας μας και μια ανατομία της λαικής ψυχής της πατρίδας μας. Η μεγάλη ευαισθησία του για την αλήθεια, όσο πικρή κι αν είναι, αποτελεί μέγιστο μάθημα για τον αναγνώστη, μαρτυρία μοναδική και κοιωδη οδοιπορία στη συνείδηση και τη λαική ψυχή του νέου Ελληνισμού. Η νέα γενιά, που τόσο αγαπά ο Γιάννης Μανούσακας ας σκύψει με πάθος στο έργο του και ας παιδευτεί με τις αρετές και τον κοφτερό του λόγο. Γιατί έτσι θα αποφύγει τα σφάλματα των προηγούμενων, για να κτίσει ένα κόσμο πιο όμορφο και ειρηνικό.


Ζήνων Ζαννέτος
ΠΗΓΗ: Τοπικές εφημερίδες της δεκαετίας του 80'

Δεν υπάρχουν σχόλια: